Porównanie Microsoft Exchange, Lotus Notes i Novell GroupWise.

Notes jako system pracy grupowej i obiegu dokumentów spełnia stawiane mu zadania i jest bardzo elastycznym środowiskiem, jednakże użytkownicy narzekali na trudne jego administrowanie oraz złożony proces opracowywania aplikacji. Pozycja Notes była jednak nie zagrożona, gdyż przez długi czas użytkownicy nie mieli żadnej prawdziwej alternatywy dla tego produktu. Sytuacja ta jednak powoli się zmienia. Na rynku pojawił się już serwer pocztowy Microsoft Exchange 4.0 wyposażony w mechanizmy pracy grupowej oraz nowa wersja oprogramowania GroupWise firmy Novell. Użytkownicy, którzy obecnie wybierają system pracy grupowej dla swojej firmy, mają więc nie lada orzech do zgryzienia.

Przyjrzeliśmy się bliżej wszystkim wymienionym produktom i porównaliśmy je pod różnymi względami, korzystając z Notes w wersji 4.1, Exchange Server 4.0 oraz bety oprogramowania GroupWise 5 (wersja z 17 lipca br.).

Ogólnie produkty te można scharakteryzować:

- Notes może obsługiwać złożone i idealnie dopasowane do potrzeb klienta aplikacji, ale trudno się nim administruje i przeprowadza proces konfiguracji i tworzenia aplikacji.

- Exchange'a w łatwy sposób można zainstalować i administrować, ale dopiero rozpoczyna on swoją drogę jako narzędzie do tworzenia aplikacji worklfow.

- GroupWise ma bardzo zbliżone możliwości do Exchange, ale z powodu wysokiego poziomu integracji z NDS-em jego administracja jest prostsza w dużych sieciach oraz bardziej problematyczna w małych, homogenicznych (opartych na jednym sieciowym systemie operacyjnym).

Założenia projektowe

Kluczowym wyborem, przed jakim stoi główny informatyk w każdej z firm decydujących się na zastosowanie mechanizmów pracy grupowej i obiegu dokumentów, jest decyzja, czy zamierza on opracować konkretną, pojedynczą aplikację wspomagającą działania użytkowników, czy też zbudować całą infrastrukturę komunikacyjną, która odpowiedzialna byłaby za dystrybucję i przechowywanie wszelkiego rodzaju informacji.

Najbardziej odpowiednim oprogramowaniem do realizacji pierwszego z wymienionych wariantów jest pakiet Notes. Wyrósł on bowiem ze środowiska bazodanowego i jest najbardziej przystosowany do środowiska aplikacyjnego. Notes przechowuje każdą informację jako pewne dane w swojej bazie danych i w taki sam sposób ją traktuje.

Notes umożliwia programiście w bardzo elastyczny sposób wykorzystywanie elementów interfejsu graficznego, co ułatwia tworzenie skomplikowanych formularzy służących do wprowadzania danych. Niestety, możliwości oferowane przez Notes trudno jest wykorzystać bez zaawansowanej wiedzy programistycznej.

Warstwa komunikacyjna Notes jest ściśle zintegrowana z aplikacjami tworzonymi pod kątem specyficznych potrzeb klientów. Powoduje to, że trudno jest wydzielić z Notes czystą infrastrukturę komunikacyjną, a jest to ważne, gdy użytkownik nie ma zamierza wykorzystywać żadnych aplikacji. Możliwości komunikacyjne tego pakietu są jednak nieocenione w przypadku tworzenia złożonych aplikacji, sterujących procesami i przepływem dokumentów w firmie.

Dla odmiany zarówno Exchange, jak i GroupWise oparte są przede wszystkim na warstwie komunikacyjnej. Punktem wyjścia do ich konstrukcji nie była baza danych, ale poczta elektroniczna. Dlatego też mają one znakomicie rozwinięte zarządzanie przepływem komunikatów i informacji. W ich przypadku można raczej mówić o danych przesyłanych w listach niż komunikatach traktowanych jako dane.

Daje się zauważyć, że Exchange i GroupWise wyrosły na codziennie używanych narzędziach ułatwiających pracę biurową. Pozwalają one odszukiwać i przeglądać informacje w bardziej naturalny sposób niż Notes. Na przykład jeśli użytkownik umie obsługiwać Menedżera Plików z systemu Windows, potrafi dokładnie w ten sam sposób przemieszczać się po folderach Exchange'a.

Chociaż obydwa pakiety oferują możliwości budowania aplikacji, to żaden z nich nie jest wyposażony w zaawansowane narzędzia realizujące to zadanie. Forms Designer, zawarty w pakiecie Exchange, to nic innego jak kompilator Visual Basica, co w przeciwieństwie do aplikacji Notes uzależnia go od platformy systemowej, na której jest uruchamiany. Podobnie sprawa ma się z GroupWise. Oczywiście w miarę upływu czasu pojawić się mogą doskonalsze narzędzia, ale jak na razie ani Exchange, ani GroupWise nie są w stanie zagrozić Notes jako środowisku aplikacyjnemu.