Agent zwykle kojarzy nam się z filmowym specjalistą od śledzenia, pracownikiem służb specjalnych czy służbą bezpieczeństwa. W informatyce także istnieją agenci o podobnych zadaniach i znacznie większych możliwościach (przynajmniej w niektórych dziedzinach) niż agenci z krwi i kości.

Należy więc wyjaśnić co to jest agent. Mówiąc najprościej, agent jest to taki program, który działając w tle, bez potrzeby interwencji ze strony użytkownika, jest w stanie wykonywać "inteligentnie" czynności, polegające na wyszukiwaniu i segregowaniu informacji, podawaniu danych o stanie urządzenia do innych programów, przeszukiwaniu baz danych dla znalezienia wzorców spełniających określone kryteria, zbieraniu informacji z serwisów informacyjnych, zarządzaniu urządzeniami, określaniu aktualnych parametrów urządzeń i ich dostępności (użytkownik w samochodzie nie będzie mógł obejrzeć przesłanej mu przez pocztę grafiki, może zaś na pewno wysłuchać odczytywaną mu pocztę) itp.

Definicja jest na tyle obszerna, że można w niej pomieścić bardzo dużo różnych typów programów. Jednakże technika agentów zdobywa coraz więcej zwolenników, zarówno wśród producentów oprogramowania, jak i wśród użytkowników. Oto przykłady kilku zastosowań agentów.

Agent w działaniu

W sieciach najpopularniejszy jest agent SNMP (Simple Network Management Protocol) realizowany w większości urządzeń sieciowych, łącznie z zasilaczami awaryjnymi UPS. Służy on do przekazywania do pakietu programowego zarządzania siecią informacji o stanie elementów sieciowych, alarmowaniu o powstaniu rzeczywistych lub potencjalnych uszkodzeń.

Nowe rodzaje inteligentnych sieci, proponowane przez największych producentów systemów sieciowych, a zwłaszcza IBM, posługują się szeroko agentami i tzw. prokurentami (proxy, proxy agent), pozwalającymi na dostosowanie parametrów sieci do aktualnych możliwości użytkownika, parametrów sieci fizycznej (łącze o dużej przepustowości, łącze LAN czy bezprzewodowe) w celu dostarczania informacji.

Wszyscy korzystamy z poczty elektronicznej. Czyż nie wygodniej by było - zamiast po powrocie z urlopu przeglądać kilkaset pozycji poczty elektronicznej - zlecić na bieżąco tę pracę agentowi, który nie tylko wyselekcjonuje pocztę pod względem jej pilności i ważności, ale także przygotuje inteligentny wyciąg najważniejszych wiadomości, przekaże

pilne przesyłki koledze dyżurującemu w pracy i odrzuci wszystko, co nas nie interesuje, nie dotyczy lub przyszło do nas rozsyłane na zasadzie "do wszystkich".

Firma Forte Software opracowała agenta Free Agent, służącego do porządkowania informacji uzyskiwanych z poczty elektronicznej. Może on pracować zarówno on-line, jak offline, zbierając informacje podczas wykonywania innej pracy, zbiera całe materiały lub tylko ich nagłówki, automatycznie rozdziela pocztę od dołączonych do niej plików (np. grafiki) i dekoduje je, jest w stanie połączyć nowe materiały z dawnymi, odtwarzając łączące je zależności itp.

Firma Network Computing (filia Seagate) opracowała LANAlert Agent for Windows NT Server monitorujący ponad 370 parametrów, dotyczących wydajności, bezpieczeństwa i aplikacji w sieciach Windows NT i Novell, przekazujący ostrzeżenie do administratora, po przekroczeniu zadanych progów.

Firma Sybase zapowiedziała Replication Agent, pozwalający na automatyczną replikację danych między bazami, działającymi pod kontrolą Sybase System 10 a bazami Oracle.

Firma Information Advantage proponuje pakiet programowy DecisionSuite, służący do analitycznego przetwarzania danych z bazy, zawierający agenta, którego można sparametryzować do wykonywania zadanych czynności po pojawieniu się określonego zdarzenia, np. zmniejszenia stanu w polu rekordu w bazie poniżej zadanego poziomu.

Dla firm ubezpieczeniowych technika agentów stanowi szansę wybrania spośród setek tysięcy zgłoszeń wzorców zachowań, wskazujących na potencjalne nadużycia lub pokazujących zmieniające się zachowania. Agent może także ułatwić i uprościć obsługę klientów, wyszukując automatycznie informacje o nich.

HP opracowała agentów MeasureWare i Transaction Tracker, służących do pomiaru czasu odpowiedzi systemu komputerowego, współpracujących z pakietem programowym HP's PerfView do pomiaru i zarządzania wydajnością

Agenci mają przyszłość

Jak wynika z doniesień firmowych i prasowych, technika agentów zyska w przyszłości o wiele większe znaczenie i możliwości niż ma je obecnie. Intensywne prace badawcze i rozwojowe pokazują, że stanowić może ona "inteligentne" uzupełnienie wielu standardowych programów komputerowych, zwłaszcza w sieciach lokalnych i rozległych oraz w aplikacjach z dziedziny baz danych. Standaryzacja pozwoli na współpracę agentów w celu osiągnięcia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa sieci. Jak pokazuje Peter Wayner w książce "Agents Unleashed" (zawiera dyskietkę, 358 str., 40 USD) opracowanie agenta nie przedstawia z punktu widzenia programistycznego wielkiego kłopotu, wymaga natomiast pewnego przestawienia w sposobie myślenia i podejściu do pojęcia programu.