Procesor Itanium 2 ma zapewnić Intelowi większy udział w lukratywnym rynku wydajnych serwerów i stacji roboczych.

Rynkowa premiera "pierwszego" Itanium, który zapoczątkował rozwijaną od połowy lat 90. architekturę procesorów IA-64, pozostała nie zauważona. Układ ten trafił do sprzedaży z dużym opóźnieniem w stosunku do pierwotnych założeń, a jego wydajność pozostawiała wiele do życzenia. Klienci nie wyrażali zainteresowania Itanium, w dużej mierze dlatego że jeszcze przed wprowadzeniem tego procesora na rynek Intel asekuracyjnie zapowiadał, że spodziewany przełom w przetwarzaniu nadejdzie dopiero wraz z Itanium 2, wówczas nazywanym symbolicznie McKinley.

Pierwsza testowa wersja Itanium 2 powstała niespełna dwa miesiące po premierze pierwszego Itanium. Później było pięć kolejnych wersji alfa i beta. "To bardzo mało. Produkty tej klasy, czyli przeznaczone na ry- nek przedsiębiorstw, zwykle mają od 7 do 10 wersji pośrednich" - wyjaśnia Paweł Gepner, specjalista od architektury Intela, odpowiedzialny za współpracę z producentami komputerów w regionie EMEA. Oficjalny rynkowy debiut drugiej generacji 64-bitowych procesorów nastąpił na początku lipca br. Jak przy okazji każdej kolejnej premiery, Intel podkreśla, że usprawnienia wprowadzone w Itanium 2 zwiększą wydajność dużych baz danych, oprogramowania analitycznego, systemów klasy ERP i systemów inżynierskich. Analitycy nie przewidują znaczącego zainteresowania Itanium 2 w tym, a nawet w przyszłym roku. Większość uważa, że dopiero 2004 r. przyniesie zauważalny wzrost zainteresowania nową architekturą.

Itanium 2 będzie walczyć o udziały rynkowe z procesorami RISC. Jak przyznają przedstawiciele Intela, najpoważniejszym rynkowym konkurentem są układy UltraSPARC. Ich producent, Sun Microsystems, konsekwentnie rozwija własną linię serwerów unixowych i w przeciwieństwie do innych nie jest zainteresowany zastosowaniem w nich Itanium.

Wolniej, ale szybciej

Według przedstawicieli Intela, dzięki zmianom w architekturze wydajność Itanium 2 wzrosła o 50-100% w stosunku do poprzednika. Ich zdaniem, Itanium 2 oferuje również większą wydajność niż procesory Suna. "Itanium 2 ustanawia nowe rekordy w większości benchmarków" - zapewnia Paweł Gepner. Można jednak spotkać również głosy krytyczne, że opinie te przedstawiciele Intela opierają jedynie na szacunkach w odniesieniu do systemów zbudowanych z wykorzystaniem UltraSPARC III taktowanego zegarem o częstotliwości 1050 MHz.

Kluczowe usprawnienia to przede wszystkim pamięć podręczna o pojemności 3 MB, zintegrowana z rdzeniem procesora (w poprzedniej wersji był to dodatkowy układ), oraz szybsza szyna systemowa (front side bus). W Itanium 2 jest ona szybsza (400 MHz w porównaniu z 266 MHz) i szersza (128 bitów w porówna- niu z 64 bitami) niż w przypadku Itanium. Pozwala to osiągnąć przepus-towość magistrali 6,4 GB/s. W Itanium wartość ta wynosiła 2,1 GB/s.

Procesor wyposażono też w funkcje wykrywania i korekcji błędów we wszystkich głównych strukturach danych oraz mechanizm Machine Check Architecture, który umożliwia m.in. odtwarzanie stanu systemu sprzed wystąpienia błędów sprzętowych, ale również w oprogramowaniu procesora i systemie operacyjnym.

Itanium 2 jest dostępne w trzech wersjach: taktowanej zegarem 1 GHz i wyposażonej w 3 MB pamięci podręcznej (cena ok. 4,2 tys. USD), wersji z zegarem 1 GHz i 1,5 MB pa- mięci cache (ok. 2,2 tys. USD) oraz wersji taktowanej z częstotliwością 900 MHz i pamięcią cache o pojemności 1,5 MB (ok. 1,3 tys. USD).

Częstotliwość, z jaką są taktowane nowe procesory Intela, nie przyprawia o zawrót głowy. "Projektant procesora może obrać zasadniczo dwie drogi w celu stworzenia wydajnego układu: albo zwiększa częstotliwość zegara, albo decyduje się na zrównoleglenie przetwarzania zadań. W przypadku Itanium 2 Intel zdecydował się na tę drugą" - tłumaczy Paweł Gepner. W Itanium 2 zastosowano rozwiązanie EPIC (Explicitly Parallel Instruction Computing).