Lektury prawie obowiązkowe. Co jakiś czas warto przeczytać coś nie tyle wartościowego, co oburzającego.

Z lektur czytanych w ramach doskonalenia zawodowego jest bowiem dwojaki pożytek. Pierwsza korzyść polega na zdobyciu wiedzy, której następnie używa się w pracy. Korzyść druga bierze się ze świętego oburzenia na poglądy autora bądź ujęcie tematu. Jest ono bowiem doskonałym impulsem do myślenia, do przewartościowania i sprecyzowania własnego stanowiska w danej sprawie. Oburzenie bardziej niż aprobata skłania do rozmawiania, do publicznego roztrząsania problemu, ale też... do spopularyzowania nie pochwalanych poglądów czy sądów. Stąd niektórzy mówią, że lepiej o takich książkach milczeć.

Niemieckie zera

Książka Guntera Oggera "Zera w garniturach. Niemieccy menedżerowie w podwójnym świetle" oburza niemieckich czytelników, natomiast polskim sprawia ogromną radość! Autor, doświadczony menedżer, dziennikarz i konsultant, rozprawia się z najwyższą kadrą zarządzającą niemieckimi koncernami. Zdecydowaną większość menedżerów uważa za pazernych głupców, troszczących się jedynie o własne dochody, pozbawionych talentów i wyobraźni. Ogger nie używa żadnych dymnych zasłon ani rozbudowanych metafor. Mówi po nazwisku, funkcji, wymienia firmy, banki, instytucje, podaje fakty i przykłady, wysokość zarobków, sumy transakcji. Nie można mu zarzucić niewiedzy lub nierzetelności, można zacietrzewienie, krytykę bez sugerowania rozwiązań, pominięcie sukcesów.

Polscy menedżerowie się cieszą, bo dotąd Niemców stawiano im za przykład porządku, pracowitości, osiągnięć, przedsiębiorczości i uczciwości. A tymczasem... Jednak po pierwszej fali euforii, nadciąga fala przerażenia. Przecież to wszystko może się zdarzyć u nas, i najprawdopodobniej w małej skali już się dzieje. Ogger szczegółowo opisuje mechanizm wzajemnych powiązań udziałami oraz zależności personalnych w całej niemieckiej gospodarce, które ubezpieczają menedżerów i członków rad nadzorczych od jakiegokolwiek ryzyka utraty posady, zarobków, opinii, natomiast osłabiają gospodarność, innowacyjność, zyskowność niemieckich przedsiębiorstw, które powoli oddają pole Japończykom i Amerykanom. Analizuje zasady zakupu i sprzedaży jednych przedsiębiorstw przez drugie, które służą powiększaniu władzy dyrektorów, a nie służą produktywności. Wyjaśnia na czym polega przestępczość menedżerów. Strach się bać, że to tuż za miedzą! A może jednak Ogger przesadza? Oburzenie menedżerów niemieckich sugeruje, że nie przesadza. Wszak uderz w stół, a nożyce się odezwą.

Strategie i tożsamość

Od stresu wywołanego lekturą niemieckiego konsultanta najlepiej uciec w jakieś porządne systematyczne akademickie opracowanie na temat zarządzania. Wielkich emocji z tej lektury nie będzie, nie jest to nasze bezcenne "samo życie". Czyli coś w sam raz na uspokojenie nerwów i uporządkowanie myśli. Ostatnio przejrzałam pozycję wydaną przez Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne "Zarządzanie firmą. Strategie, struktury, decyzje, tożsamość." Napisała ją grupa francuskich uczonych z Wydziału Strategii i Polityki Przedsiębiorstwa HEC-ISO z Jouy-en-Jonas pod Paryżem. Warto wspomnieć, że autorzy poza rozmyślaniem w swoich uczelnianych gabinetach wąchali również kurz w realnych przedsiębiorstwach. Zgrabnie połączyli jeden i drugi sposób poznania organizacji gospodarujących.

Jest to książka dla tych menedżerów, którzy już opanowali pierwszy etap wtajemniczenia, przedarli się przez tomy czasem mało sensownych książek o podstawach zarządzania (ale uznawanych za obowiązkowe), wiedzą co to jest marketing i cash flow i nareszcie mogą zająć się tym, za co płaci im się pieniądze, czyli za formułowanie strategii przedsiębiorstwa i zarządzanie zmianami. W opracowaniu francuskich autorów znajdą zarówno modelowe rozwiązania, jak i wiele rozsądnych propozycji do wykorzystania, mimo nie przystawania do naukowych modeli. Wielkim atutem książki jest prezentacja badań i wniosków formułowanych przez doradców – znakomitych fachowców – czołówki konsultungowej: McKinseya, Bostońskiej Grupy Konsultingowej czy Arthura D. Little’a.

Najwyżej oceniam jednak strony poświęcone strukturom. Zupełnie odbiegają one od tego, co się wtłacza do głowy studentom i praktykom zarządzania na kursach, a co będzie za rok, dwa zupełnie bezużyteczne, jeśli nieszkodliwe. Jest to bodaj pierwsza publikacja po polsku, która mądrze i pożytecznie mówi o projektach, procesach i zarządzaniu zmianą organizacyjną.

Zrozumieć siebie

Jedna i druga omawiana książka to ciągle jednak najwyższa półka w dziedzinie zarządzania. Czas na coś naprawdę lżejszego. Lechosław Garbarski napisał książkę, która nie pretenduje do manifestu biznesu, ale jest bardzo pożyteczna i .... nietrudna. "Zrozumieć nabywcę" koncentruje się na rozpatrywaniu tradycyjnych, ciągle aktualnych problemów marketingowych. Czy dobry produkt "sprzeda się" sam? Czy naprawdę wiesz, kto jest twoim klientem? Za co płacą nabywcy? Sprzedawanie produktów czy kupowanie przychylności nabywców? Jak konsumenci akceptują nowe wyroby?

Wydaje mi się, że podstawową korzyścią, którą czytelnik powinien wynieść z tej lektury, jest uzmysłowienie sobie, że każdy produkt poddany jest takim samym rynkowym regułom gry, że marketing jest niezbędny zarówno proszkom do prania, jak i odkurzaczom, samochodom, jak też czasopismom i systemom informatycznym. Wadą polskich dyrektorów jest to, że swój produkt zawsze uważają na tyle specyficzny, że próbują wymyślać na jego sprzedaż specjalne patenty, a lekceważą całkowicie podstawowe zasady ważne dla każdego.

<hr size=1 noshade>Gunter Ogger "Zera w garniturach. Niemieccy menedżerowie w podwójnym świetle" Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu.

Znany niemiecki publicysta, menedżer i konsultant zastanawia się, dlaczego w niemieckich koncernach jest tak wiele zer w prążkowanych garniturach. Czy zadania, które musi dzisiaj rozwiązywać kierownik przedsiębiorstwa, są zbyt trudne? Czy jest za mało talentów menedżerskich w Niemczech? Czy może to wina systemu kształcenia?

"Zarządzanie firmą. Strategie, struktury, decyzje, tożsamość", praca zespołowa autorów francuskich, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.

Uczeni, ale nie pozbawieni kontaktu z realnymi przedsiębiorstwami analizują problemy związane z podejmowaniem decyzji, formułowaniem strategii firmy, budowaniem nowoczesnej struktury odpowiadającej wyzwaniom rynku, zarządzaniem zmianami.

Lechosław Garbarski "Zrozumieć nabywcę", Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.

Autor wyjaśnia podstawowe pojęcia związane z marketingiem, a także trafnie podaje wszystkie pytania, jakie powinien sobie zadać menedżer odpowiedzialny za sprzedaż jakiegokolwiek produktu: od mydła i gazety począwszy, poprzez obrabiarki i samochody, na systemach informatycznych skończywszy.