Wirtualna organizacja - marzenie czy rzeczywistość?

Wirtualna organizacja, która mogła powstać dzięki rozwojowi globalnych sieci informacyjnych i dużych baz danych, jest odpowiedzią na wymagania wolnego rynku i wymóg dostosowania się do jego konkurencyjności.

Wirtualna organizacja, która mogła powstać dzięki rozwojowi globalnych sieci informacyjnych i dużych baz danych, jest odpowiedzią na wymagania wolnego rynku i wymóg dostosowania się do jego konkurencyjności.

Pojęcie wirtualnej organizacji jeszcze nie doczekało się jednej i ogólnie akceptowanej definicji. Można spotkać następujące określenia:

1. "Czasowa sieć niezależnych przedsiębiorstw - dostawców, klientów, nawet wcześniejszych konkurentów - połączonych technologią informacyjną w celu dzielenia umiejętności i kosztów dostępu do nowych rynków". (J. A. Byrne, R. Brandt)

2. "Sztuczny twór, który opierając się na indywidualnych kompetencjach bazowych i dzięki maksymalnej użyteczności dla klientów, integruje niezależne przedsiębiorstwa w procesach kreowania produktów, nie wymagając dodatkowego nakładu na koordynację oraz nie uszczuplając przez swoją wirtualność znaczenia klienta". (Ch. Scholzch)

Można dyskutować o przytoczonych definicjach. Czy wymieniony w pierwszej definicji cel działania wirtualnej organizacji nie zawęża zbytnio tego pojęcia? Również określenie "sieć czasowo niezależnych organizacji" jest dyskusyjne. Jeżeli organizacje wspólnie działają, to na pewno ich niezależność jest w pewnym stopniu ograniczona.

Również w drugiej definicji pojęcie "sztuczny twór" nie jest jednoznaczne, a twierdzenie, że nie wymagają dodatkowych nakładów na koordynację, nie zawsze jest prawdziwe.

Aby nie podejmować dyskusji, przyjmuję, iż wirtualna organizacja tworzona jest dobrowolnie przez organizacje, które wchodzą ze sobą w różnego typu związki, by realizować wspólny cel bez zawierania umów cywilnoprawnych.

Czy to na pewno organizacje?

Organizacja wirtualna spełnia podstawowe kryterium "organizacji", jakim jest odrębność celów; natomiast w kwestii dwóch pozostałych atrybutów (struktury i przechowywania wiedzy) można się spierać. Organizacja wirtualna stale zmienia się, wchodzi w alianse z innymi organizacjami nie tylko wirtualnymi. Dostosuje się do wymagań otoczenia. Uczestnik jest tak długo w relacji z całością wirtualnej organizacji, jak długo jest to dla niego użyteczne. Czyli - jak długo jest przekonany, że jest to bardziej opłacalne niż wtedy, gdyby każdy z nich funkcjonował oddzielnie.

Organizacje wirtualne można z pewnym przybliżeniem porównać do systemu zarządzania stosowanego w organizacjach amorficznych. Do organizacji takiej przystępuje się dobrowolnie, jednak trzeba przestrzegać obowiązujących w niej praw i zachowań. Wystąpienie z niej jest również dobrowolne. Każdy element takiej organizacji działa zarówno na rachunek własny, jak i całej organizacji. Istotną cechą organizacji wirtualnej jest to, że - jak przedstawiono na rys. 1 - organizacja może wchodzić w skład wielu innych organizacji wirtualnych, jak też być samodzielną organizacją funkcjonującą np. wg prawa handlowego.

Technologia informacyjna jako spoiwo wirtualnej organizacji

Technologia informacyjna dała możliwość powstania wirtualnej organizacji. Jest to dla tej organizacji infrastruktura zarządzania. Szczególnie ważne są dwa elementy: globalne sieci komputerowe oraz duże i rozproszone bazy danych.

Odbywające się w lutym 1997 r. Światowe Forum Gospodarcze w szwajcarskim Davos obradowało pod hasłem "Budowanie społeczeństwa sieciowego". Powiązania sieciowe przedstawione są na rys. 1. Mogą one być elementami sieci globalnej, np. Internet, sieci o działaniu ograniczonym do jednej organizacji wirtualnej, bądź sieci ogólnie dostępnej: szerokiej (WAN) lub miejskiej, obejmującej określony wycinek przestrzeni (MAN). Sieć komputerowa jest drogą kooperacji między przestrzennymi wirtualnymi elementami organizacji.

Technologia informacyjna zmienia charakter kontraktu między uczestnikami procesu biznesowego. Nie jest to tradycyjny bezpośredni kontrakt, np. klient - sprzedawca, lecz kontrakt elektroniczny lub wirtualny.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200