Wojna w Zatoce Perskiej została uznana za "I wojnę informacyjną" (First Information War). Fakt ten skłania nas do refleksji nad rolą technik i technologii informatycznych dla współczesnego pola walki.

Gdy w roku 1945 Winston Churchill podsumowywał wkład nauki i techniki w zwycięstwo aliantów, wymienił trzy innowacje: radar, sonar i badania operacyjne.

Dwie pierwsze stanowiły rezultat postępu naukowo-technicznego w dziedzinie radioelektroniki, trzecia - była wyrazem zastosowania matematycznych modeli w dowodzeniu i planowaniu operacji wojennej, ale dotyczyła rezultatów uzyskanych w jednej z dziedzin wiedzy cybernetycznej. Już po wojnie, bo 15 marca 1946 r. uruchomiono pierwszy komputer ENIAC, który wieńczył kilkuletnie prace prowadzone w ramach wojskowego tajnego "Projektu X". Radar i sonar stanowiły zapowiedź współczesnych zaawansowanych wojskowych systemów elektronicznych, natomiast badania operacyjne i pierwsze komputery zwiastowały modele symulacyjne i komputerowe gry wojenne, które obecnie należą do "żelaznego" repertuaru środków, wspomagających dowodzenie wojskami i szkolenie kadr dowódczo-sztabowych.

4S

Gdy podsumowywano wpływ technologii na rezultat wojny w Zatoce Perskiej, posłużono się skrótem: "4S", co miało oznaczać: niewidzialne samoloty (Stealth), manewrujące rakiety wystrzeliwane z okrętów (Sea - Launched Cruise Missiles), defensywę zorganizowaną zgodnie z założeniami strategicznej Inicjatywy Obronnej (SDI - Like Defense) oraz systemy rozpoznania kosmicznego (Space System - Spy Satelites). Następnie dodano piąte S - Semiconductors, czyli po prostu półprzewodniki, podstawę technologii informatycznych, od których rozwoju zależały pozostałe cztery. Znakomity publicysta Alvin Toffler napisał, nie bez pewnej przesady, że wojnę w Zatoce Perskiej wygrała inteligencja ukryta w mikroprocesorach systemów uzbrojenia oraz systemach dowodzenia, łączności i rozpoznania. Wśród głównych przyczyn klęski armii irackiej, której potencjał był oceniany jako czwarty na świecie, uznaje się przestarzałą elektronikę. Była mało wydajna, oparta na łatwo zakłócanej technice analogowej, uniemożliwiająca efektywną, kompleksową automatyzację systemów dowodzenia, łączności i kierowania środkami walki. Na przegranej Irakijczyków zaważył również zbyt mały i przestarzały potencjał systemów, które nie były w stanie dostarczyć danych niezbędnych do planowania i wykonania uderzeń na obiekty alianckie. Obrazu klęski dopełnił mało elastyczny system kierowania i dowodzenia (hierarchiczna struktura organizacyjna). W tych obszarach wyraziła się druzgocąca wprost przewaga aliantów, co można wyrazić jako starcie systemów należących do dwóch różnych generacji technologicznych. Lata 90. uświadomiły znaczącą rolę technologii i systemów informacyjnych w rozwoju systemów obrony oraz stanowiły swoistą antycypację charakteru przyszłych wojen, który informatyka i telekomunikacja będą kształtować w dominującym stopniu.

4CI2/EW

Między zakończeniem II wojny światowej a końcem I wojny informacyjnej miał miejsce proces zdumiewającego wprost rozwoju techniki, opartej na osiągnięciach naukowych w dziedzinie mikroelektroniki, przy czym najbardziej oszałamiające wydają się nie tyle same zmiany, co ich tempo. Analiza ewolucji systemów techniki wojskowej przekracza ramy niniejszych skromnych uwag. Można jedynie zauważyć, że ten trwający wiele wieków proces polegał - najogólniej rzecz ujmując - na "przejmowaniu" od człowieka (pierwotnego wojownika) przez technikę kolejnych funkcji: rażenia (niszczenia), przenoszenia (miotania), transportowania i sterowania. Wymienione wcześniej współczesne systemy techniczne (4S) stanowią technologiczną syntezę wszystkich wyróżnionych funkcji.

U schyłku XX w. ewolucję systemów techniki wojskowej przedstawiają także systemy typu C4I2/EW (Command, Control, Communication, Computerized, Intelligence and Interoperability, Electronic War). Oznacza to powstanie systemów wyrażających integrację funkcji dowodzenia, sterowania środkami walki, łączności, rozpoznania i walki radioelektronicznej, przy czym synteza ich stała się możliwa dzięki technologii informatycznej (Computerized). Ta zaś stanowi podstawę spełnienia jednego z głównych warunków, jakim jest "systemowe dopasowanie" wszystkich elementów funkcjonalnych na wszystkich szczeblach kierowania (Interoperability). Warto zauważyć, że powyższa integracja funkcjonalna była antycypowana w pracach cybernetyków u schyłku lat 40. (patrz N. Wiener, 1948). Lato 1946 roku można uważać za punkt przełomowy w historii komputerów. Zamyka ono bardzo długi, bogaty i zróżnicowany okres dojrzewania technologicznego i intelektualnego, otwiera przyszłość, której znaczenia i zasięgu nikt wówczas nie podejrzewał (być może za wyjątkiem wizjonerów, takich jak N. Wiener czy J. von Neumann), rewolucję, której nazwa brzmi - eksplozja informatyki. W latach 50. pojawiły się pierwsze systemy przetwarzania danych, w następnej dekadzie - zautomatyzowane systemy dowodzenia obroną powietrzną, potem następne, coraz bardziej doskonałe, takie jak: system wczesnego ostrzegania AWACS lub lokalizacji obiektów GPS, systemy broni typu "Fire and Forge" bądź systemy telekomunikacyjne (satelitarne, radiokomunikacji ruchomej itp.). Wreszcie, podczas wojny w Zatoce Perskiej, świat obiegło zdjęcie przedstawiające żołnierza klęczącego na pustyni z laptopem na kolanie. Ostatnie lata przyniosły dwie nowe koncepcje: "Infowar" i "Cyberwar", które są logicznym zamknięciem pewnego etapu w rozwoju techniki wojskowej i jednocześnie początkiem "ery informacyjnej" obejmującej także działania ludzi przygotowujących się do nowych wojen i stworzenia warunków w celu ich uniknięcia. Od pierwotnego wojownika uzbrojonego w maczugę do "Cyberwarrior", którego sylwetkę eksponowano w 1995 r. na okładkach ilustrowanych magazynów, przebiegała ewolucja techniki wojskowej.