Ogród pełen 24-bitowych kolorów

Żadna drukarka czy nawet najlepiej pracujący edytor grafiki komputerowej nie wyprodukują obrazu wysokiej jakości, jeśli zostanie on wcześniej źle zeskanowany. Tylko dobrej jakości skaner umożliwia przetworzenie do postaci cyfrowej obrazów i wklejanie do dokumentu wizerunku kwiatów, które wyglądają tak, jakby je ktoś przed chwilą zerwał z ogrodu.

Wszystkim zapewne zależy na tym, aby w publikowanych opracowaniach, sprawozdaniach i dokumentach (mała poligrafia) pojawiały się kolorowe fotografie i obrazy wysokiej jakości. Szczególnie takie, które odtwarzałyby wiernie rzeczywiste kolory. Jeszcze kilka lat temu był to poważny problem, jakość obrazów budowanych przez dostępne wtedy skanery pozostawiała bowiem bardzo wiele do życzenia. Często zdarzało się, że czerwona róża w niczym nie przypomina kwiatu rosnącego za oknem. Aby uzyskać lepszy efekt, trzeba było sięgać po bardzo drogie skanery bębnowe, na które przeciętny użytkownik nie mógł sobie pozwolić. Skanery popularnej klasy nadawały się wyłącznie do skanowania tekstu i budowania prostych obrazów, pracowały też stosunkowo wolno. Użytkownik nie dysponował przy tym odpowiednimi narzędziami, które pozwalałyby udoskonalić zeskanowane obrazy i poddać je elektronicznej obróbce.

W ostatnich latach na rynek weszły nowe modele skanerów stołowych, które pracują szybciej i efektywniej, budując obrazy wysokiej jakości, Dostępne obecnie skanery definiują kolory, używając 30-bitowego słowa (co daje teoretycznie gamę ponad 1 mld kolorów), ale skanery starszej generacji pracują korzystając wyłącznie z 24 bitów (16,8 mln kolorów).

I chociaż paleta kolorów jest zawsze redukowana do 24 bitów w momencie transmisji danych ze skanera do komputera, to obrazy skanowane przy wykorzystaniu 30-bitowego koloru mają lepszą jakość, którą można uzyskać w przypadku stosowania skanera 24-bitowego dopiero po udoskonaleniu obrazu przy pomocy różnego rodzaju narzędzi programowych. Skaner pracujący w 30-bitowym trybie definiuje każdy z trzech podstawowych kolorów przy użyciu 10 bitów - jednak w momencie transmisji danych do komputera obcina z każdego koloru po dwa bity. Skanery 24-bitowe też obcinają pewną część bajtu definiującego jeden kolor i w rzeczywistości na kolor przypada mniej niż 8 bitów.

Testy wykazały jednocześnie, że jedne skanery definiujące kolory przy użyciu słowa o długości 30 bitów pracują lepiej, inne zdecydowanie gorzej. To samo można powiedzieć o skanerach 24-bitowych.

Skanery nowej generacji są wyposażane w lampy fluorescencyjne z tzw. zimną katodą", które wydzielają mniej ciepła niż standardowe lampy fluorescencyjne. Lampa z zimną katodą ma dziesięć razy większą żywotność (10˙000 godz.) niż standardowa lampa (ok. 1000 godz). Korzystne jest również to, że nowszy skaner pracuje ciszej i nie trzeba w nim instalować wentylatora.

Większość skanerów jest zawiera sterownik standardu TWAIN, dzięki czemu użytkownik jest pewny, że sprzęt będzie bez przeszkód współpracować z każdym pakietem uruchamianym pod systemem Windows. Sterowniki oferują też różne dodatkowe funkcje. Skaner Vista S8 Pro (Umax Technologies) może wyświetlić jednocześnie obok siebie dwa wizerunki obrazu, każdy wielkości znaczka pocztowego. Pierwszy przedstawia oryginalny wizerunek obrazu (po skanowaniu), a drugi - wygląd tego obrazu po wprowadzeniu do niego poprawek. Jest to bardzo przydatne rozwiązanie, dzięki któremu użytkownik nie musi wywoływać dodatkowego narzędzia, spowalniającego pracę systemu i obciążającego pamięć RAM.

Ale jakość kolorów budowanych przez skaner i żywotność lampy fluorescencyjnej nie są jedynymi czynnikami, które należy brać pod uwagę przy wyborze konkretnego modelu skanera. Dobrze zaprojektowany skaner stołowy powinien też pracować szybko, oferować dobrą rozdzielczość i dodatkowe akcesoria.

Doskonała rozdzielczość

Rozdzielczość, z jaką skanery budują cyfrowe obrazy, jest mierzona - podobnie jak w przypadku drukarek - w dpi (dots per inch - punktach na cal). Przyjęto zasadę, że w odniesieniu do drukarek używane jest pojęcie dot (punkt), a w przypadku skanerów pixels (piksele). Dlatego przy podawaniu rozdzielczości skanera będzie stosowany termin ppi (pixels per inch - piksel na cal). Jeśli skaner oferuje rozdzielczość 300 ppi, to znaczy że jeden piksel ma rozmiary 1/300 cala. Skanery najnowszej generacji budują obrazy przy większej rozdzielczości. Kilka lat temu 300 ppi uważano za standard - obecnie wartość ta wzrosła do 600 ppi.

Na rynku pojawiły się skanery o rozdzielczości 1000˙ppi. Są to jednak bardzo drogie urządzenia, w porównaniu skoncentrowano się więc skanerach tańszych niż 1500˙USD, które budują obrazy wysokiej jakości, stosując np. technikę interpolacji, która polega na użyciu specjalnego algorytmu; algorytm taki dodaje do obrazu dodatkowe piksele, wygładzając i wyrównując w ten sposób wszystkie zaokrąglenia i nierówne krawędzie. Dzięki takiemu zabiegowi tworzone obrazy są bardzo wyraźne i nie widać na nich rozmazań i nierówności.

Jaka więc rozdzielczość będzie odpowiednia dla uruchamianych przez użytkownika aplikacji? Wiele zależy posiadanej drukarki. Chodzi tu o parametr lpi (lines per inch - linie na cal), którego większość użytkowników nie zna. Dzieje się tak dlatego, ponieważ producenci drukarek przy podawaniu preferują parametr dpi. Przy wyborze rozdzielczości skanera radzimy kierować się prostą zasadą - pomnożyć częstotliwość wyświetlania obrazów przez monitor przez dwa i pół lub przyjąć za podstawę liczbę linii drukowanych przez drukarkę, czyli parametr lpi (zakładając, że obrazy będą drukowane w skali 1:1). Skanery tworzące obrazy o większej rozdzielczości należy wybierać tylko wtedy, gdy planowane jest skanowanie małych powierzchni kilkakrotne powiększanie obrazów.

Komputerowy ogród

Wszystkie testowane skanery budują kolorowe obrazy przy użyciu technologii single pass (pojedynczy przebieg) - obraz jest skanowany tylko raz, w przeciwieństwie do skanerów, które każdy kolor - czerwony, niebieski i zielony - skanują oddzielnie. Poszczególne urządzenia pracują jednak z różnymi szybkościami. Niektóre w czasie trzy-, pięciokrotnie dłuższym budowały taki sam kolorowy obraz. Jeśli ktoś zamierza w ciągu jednego popołudnia zeskanować np. 50 fotografii, powinien wybrać jeden z szybciej pracujących modeli.

Szybkość pracy skanera zależy też od tego, jakie obrazy są skanowane - kolorowe czy czarnoübiałe. Testy wykazały, że skaner może pracować bardzo szybko, budując obrazy kolorowe, a stosunkowo wolno - przy skanowaniu obrazów czarnoübiałych. Również ten czynnik należy wziąć pod uwagę.

Radzimy jednocześnie przyjrzeć się dodatkowym opcjom oferowanym przez skaner. Każdemu urządzeniu towarzyszy bowiem nie tylko sterownik standardu TWAIN, ale też bardzo często pakiet OCR (Optical Charakter Recognition - optyczne rozpoznawanie znaków) oraz różne narzędzia do edytowania i udoskonalania obrazów. Jest to ważne, ponieważ narzędzia podobnego typu są z reguły bardzo drogie.

Wielu producentów skanerów dołącza okrojone wersje znanych pakietów do przetwarzania grafiki komputerowej (np. Photoshop Limited Edition firmy Adobe Systems Inc.). Należy kupować taki skaner, do którego dołączono zestaw narzędzi do przetwarzania obrazów. W przeciwnym przypadku może się zdarzyć tak, że za sam skaner użytkownik zapłaci wprawdzie mniej, ale za miesiąc będzie zmuszony wydać więcej na oprogramowanie.

Trzeba też zwrócić uwagę na to, czego skaner nie oferuje. I tak testowane skanery nie są np. standardowo wyposażane w automatyczne podajniki dokumentów lub przystawki do skanowania przeźroczy (chociaż akcesoria te można w większości przypadków nabyć za dodatkową opłatą).