Najtrudniej zmienić mentalność ludzi

Z Andrzejem Kwitowskim, ekspertem holenderskiej firmy DHV Consultans, rozmawia Sławomir Kosieliński.

Z Andrzejem Kwitowskim, ekspertem holenderskiej firmy DHV Consultans, rozmawia Sławomir Kosieliński.

Jaka jest jakość polskich danych katastralnych na tle innych krajów?

Problem w tym, co przyjąć za kryterium jakości? Dokładność? Aktualność? Wartość prawną, a może kompletność danych? Nawet na ich podstawie okazuje się, że w Polsce jakość danych katastralnych jest bardzo zróżnicowana, trudno porównywalna z innymi krajami.

Niestety, polscy geodeci zwracają uwagę tylko na tzw. instrukcje geodezyjne, które wbrew zdrowemu rozsądkowi fetyszyzują dokładność i szczegółowość kosztem aktualności. A ta jest przecież najważniejsza dla obywateli-klientów.

W Holandii dane katastralne są publicznie dostępne w postaci cyfrowej i aktualne, ponieważ tego wymagają rynek i społeczeństwo. Gdy tłumaczę w Polsce, że należy najpierw digitalizować mniej dokładne mapy katastralne, a potem poprawiać ich dokładność, natrafiam na opór ze strony moich kolegów geodetów.

Tymczasem w Holandii każdy może uzyskać dowolną informację, o ile nie będzie miała charakteru komercyjnego. Przykładowo, nie dowiemy się, jakie działki/domy o cenie wyższej niż X leżą przy ulicy Y. Natomiast jeśli zapytamy, za ile premier Holandii kupił na tej ulicy nieruchomość lub jaką jest ona obciążona hipoteką, odpowiedź otrzymamy bez problemu, o ile za nią zapłacimy.

Czy tego typu informacje powinny być udostępniane bezpłatnie?

Wszystko zależy od modelu finansowania systemu informacji katastralnej. W USA wszelkie dane zbierane przez agencje rządowe, opłacone z pieniędzy podatników, na ogół są im udostępniane za darmo. Tymczasem w przypadku katastru holenderskiego, w którym 90% informacji jest udzielane elektronicznie, co przekłada się na ok. 8 mln zapytań rocznie, za każdą usługę pobiera się stałe opłaty, oparte na kosztach własnych, ale też nie otrzymuje żadnych dotacji z budżetu państwa, czyli nie obciąża wszystkich podatników. Korzystają z niego głównie notariusze, pośrednicy obrotu nieruchomościami, rzeczoznawcy majątkowi, gminy, banki, ministerstwa (one również musza płacić za uzyskane informacje!) itd. Rzadziej bezpośrednio indywidualny obywatel. W innych krajach taki system utrzymywany jest z budżetu. Najczęściej jednak stosuje się model mieszany.

O ile wiem, nikt w Polsce nie przeprowadził analizy kosztów i wpływów usług i produktów systemu katastralnego. Czy np. opłaty z tytułu wpisu do Ksiąg Wieczystych zasilą bezpośrednio system czy dopiero poprzez budżet? Ile naprawdę kosztuje uzyskanie informacji z Ewidencji Gruntów, Budynków i Lokali (EGB)? Bez tego trudno mówić o stworzeniu sprawnego i powszechnego systemu informacji katastralnej, którego zaczynem jest projekt MATRA. Bez tych analiz nie uda się przekonać polityków i urzędników, że system zdalnego dostępu do baz katastralnych (techniki internetowe) może być znacznie tańszy niż tradycyjny i wygodniejszy dla klienta.

Pilotażowe wdrożenia systemu informacji katastralnej odbyły się w Kaliszu i Włocławku. Co należy zrobić, żeby w każdym powiecie system ten został uruchomiony?

Zacznijmy od spraw do załatwienia od razu, choć wymaga to zmiany istniejącego prawa. Notariusz, aby oszczędzić czas i pieniądze swojemu klientowi, powinien móc w jego imieniu uzyskiwać wypis lub wyrys z EGB i pobierać za to opłatę za pomocą Internetu. Należy też naciskać na urzędy, by stosowały w praktyce administracyjnej podpis elektroniczny. Przydałaby się nowelizacja ustawy o ochronie danych osobowych, bo obecne przepisy są przesadnie wyśrubowane, co powoduje takie sprzeczności, jak np. to, że dane osobowe z pierwszych czterech części Ksiąg Wieczystych są informacją publiczną, ale te same dane z EGB już nie!

Poważnym problemem technicznym w Polsce jest gromadzenie danych ka- tastralnych w 30 różnych systemach komputerowych i formatach. Konieczna jest bowiem - być może bolesna dla niektórych - decyzja wyboru jednego standardu przechowywania danych. Wszystko to jest jednak "pestka" w porównaniu z koniecznością zmian w mentalności i przyzwyczajeniach ludzi, choć czasami bardzo zaangażowanych w swoją pracę, to jednak zachowawczych w swoich poglądach.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200