Inteligencja w pracy i w domu

Inteligentne biurowce wyrastają w Polsce jak grzyby po deszczu. Na przeniesienie tej "inteligencji" do prywatnych mieszkań nie można jednak liczyć w ciągu najbliższych lat. Oferta spółdzielni i firm, budujących mieszkania pod wynajem, cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem, lecz sytuacja ta nie wymusza walki o klienta np. przez budowę okablowania strukturalnego w lokalach mieszkalnych. Producenci okablowania podejmują jednak próby zaspokojenia potrzeb klientów zainteresowanych takimi sieciami poprzez udostępnienie zestawów do samodzielnej instalacji.

Inteligentne biurowce wyrastają w Polsce jak grzyby po deszczu. Na przeniesienie tej "inteligencji" do prywatnych mieszkań nie można jednak liczyć w ciągu najbliższych lat. Oferta spółdzielni i firm, budujących mieszkania pod wynajem, cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem, lecz sytuacja ta nie wymusza walki o klienta np. przez budowę okablowania strukturalnego w lokalach mieszkalnych. Producenci okablowania podejmują jednak próby zaspokojenia potrzeb klientów zainteresowanych takimi sieciami poprzez udostępnienie zestawów do samodzielnej instalacji.

Od wielu lat próbuje się integrować wykonywane w nowo wznoszonych budynkach instalacje obsługujące systemy elektryczne, komputerowe, przeciwpożarowe i alarmowe. W pierwszym etapie integracja ta polegała na układaniu wszystkiego, co jest niezbędne do tego rodzaju systemów okablowania. Później powstała koncepcja połączenia wykonywanych systemów w taki sposób, by mogły one wzajemnie przekazywać informacje o zdarzeniach zaistniałych wewnątrz i na zewnątrz budynku. To wzajemne informowanie różnych systemów o zaobserwowanych wydarzeniach i umiejętność automatycznego podjęcia określonych działań pozwalają na sklasyfikowanie niektórych budowli jako budynków inteligentnych. Należą do nich przede wszystkim nowoczesne biurowce, zapewniające komfortowe warunki pracy (np. poprzez utrzymanie stałej temperatury) i wysoki poziom bezpieczeństwa.

Połączone systemy

Na inteligencję nowoczesnych budynków składają się zarówno zainstalowane w nim systemy techniczne, jak i rozwiązania programowe, łączące zarządzanie osobnymi systemami.

Podstawą inteligentnych budowli jest najczęściej dedykowana sieć elektryczna, przeznaczona do zasilania sprzętu komputerowego, pracującego w sieci lokalnej. Powinna być ona wyposażona w wyłączniki różnicowoprądowe oraz centralne systemy podtrzymywania napięcia (UPS). Najnowocześniejsze budynki mają także własne agregaty prądotwórcze do podtrzymywania zasilania w dedykowanej sieci elektrycznej, nawet po odcięciu podstawowego źródła zasilania.

Kolejną, równoległą instalacją jest okablowanie strukturalne. Pełni ono podwójną rolę: służy zarówno do łączenia komputerów pracujących w lokalnej sieci komputerowej, jak i budowania wewnętrznej sieci telefonii przewodowej. W zależności od wymagań sieć ta może powstać z wykorzystaniem okablowania miedzianego UTP, FTP, STP lub światłowodów. Zazwyczaj instalacje poziome (na poszczególnych piętrach) są wykonywane przy użyciu okablowania miedzianego, a instalacje pionowe (pomiędzy piętrami, czyli szkielet sieci) - światłowodów. Do komunikacji telefonicznej w budynku instaluje się wieloparowe kable miedziane. Nieodłącznym elementem sieci komputerowej jest serwerownia oraz tzw. centralny punkt dystrybucyjny, w którym znajdują się urządzenia obsługujące komunikację w szkielecie sieci. Stamtąd też rozchodzą się zazwyczaj wszystkie połączenia sieci rozległych.

Rozszerzeniem systemu telefonii przewodowej może być telefonia bezprzewodowa wykorzystywana zarówno w ramach budynku, jak i w jego bezpośrednim sąsiedztwie, np. przez pracowników ochrony.

Kolejne systemy stosowane w inteligentnym budynku nie są już bezpośrednio związane z systemem komputerowym i telefonicznym. Wszystkie są podłączone jednak do centralnej dyspozytorni, której pracownicy są odpowiedzialni za stały monitoring bezpieczeństwa budynku.

Należy do nich system kontroli dostępu wyposażony w czytniki kart identyfikacyjnych, decydujących o dostępie osoby do określonych obszarów budynku. W pewnym stopniu można go połączyć z systemem informatycznym firmy, zawierającym np. dane dotyczące czasu logowania się pracownika w sieci komputerowej. Wtedy też będzie on mógł swobodnie poruszać się w budynku firmy. W innym okresie jego karta identyfikacyjna nie pozwoli mu na wejście do budynku.

Kolejne elementy inteligentnego budynku to systemy sygnalizacji pożarowej (wyposażone w czujniki dymu, syreny alarmowe i zraszacze), telewizji przemysłowej (pozwalające oglądać w dyspozytorni i nagrywać obraz przedstawiający wejścia do budynku, główne korytarze i sale), nagłośnienia alarmowego i informacyjnego oraz ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji.

Inteligentna inteligencja

Centralna dyspozytornia inteligentnego budynku jest wyposażona w sprzęt i oprogramowanie odpowiedzialne za kontrolowanie pracy wszystkich zainstalowanych systemów i podejmowanie określonych działań w przypadku wystąpienia zdefiniowanych wcześniej zdarzeń. Dzięki temu w razie pożaru zostaje automatycznie uruchomiony alarm, w określonym obszarze budynku włączają się zraszacze, a system nagłośnienia odtwarza nagrany wcześniej komunikat instruujący o sposobie opuszczenia zagrożonej strefy. Ponadto budynek może powiadomić straż pożarną o pożarze i jego zasięgu.

Podobnie działają systemy reagowania na brak zasilania czy też zmiany temperatury i wilgotności powietrza w określonej części budynku.

Rozwiązania dla indywidualistów

Firmy dostarczające systemy okablowania strukturalnego starają się także spopularyzować analogiczne rozwiązania przeznaczone do instalacji w budynkach mieszkalnych. Przykładem kompleksowego rozwiązania jest system Broadway amerykańskiej firmy Krone. Zawiera on komplet gniazd przeznaczonych do instalacji w całym mieszkaniu, do których można podłączyć zarówno komputery, telefony, odbiorniki radiowe, system nagłośnienia, jak i telewizję. Do każdego gniazda są doprowadzone dwa typy kabli: nieekranowana skrętka kategorii piątej i kabel koncentryczny RG-6 o parametrach lepszych niż stosowany obecnie RG-59 (standardowy kabel antenowy). Najważniejszym elementem tego systemu jest skrzynka dystrybucyjna, w której zlokalizowano okablowanie mieszkania i odbiera ona wysyłane z zewnątrz sygnały: telefoniczny i wizyjny.

Użytkownik tego rozwiązania może dowolnie skonfigurować połączenia w domu, modyfikując je w obrębie skrzynki. Dzięki temu można np. oglądać obraz wideo na kilku telewizorach jednocześnie, słuchać przez głośniki w jednym pokoju płyt z odtwarzacza kompaktów, znajdującego się w innym pomieszczeniu, a także łączyć w jedną sieć komputery pracujące w domu.

Taką instalację także łatwo się rozbudowuje. Dołączenie telewizora w kolejnym pokoju, mając zapasowe gniazdka, sprowadza się jedynie do wpięcia kabla antenowego w odpowiednie gniazdko.

Przeszkody

Podstawową przeszkodą w popularyzacji idei inteligentnych budynków jest mała znajomość tej dziedziny wśród architektów, inwestorów i głównych wykonawców inwestycji budowlanych. Niewielu przedstawicieli tych grup zawodowych zna w dostatecznym stopniu technologie okablowania strukturalnego i orientuje się w zagadnieniach, dotyczących problematyki projektowania i wykonywania tego typu instalacji. Można odnieść wrażenie, że architekci i wykonawcy nie podejmują się prowadzenia dodatkowych instalacji w budynkach, tak jak informatycy są niechętni integracji infrastruktury sieciowej i telefonicznej w ramach idei CTI (Computer-Telephony Integration).

Na przyspieszenie popularyzacji idei inteligentnych budynków duży wpływ mają ich przyszli użytkownicy. Domagając się dostarczenia odpowiedniej infrastruktury, wymuszają oni na inwestorze wykonanie tego typu instalacji.

Indywidualni nabywcy mieszkań nie mają wpływu na możliwość korzystania z dobrodziejstw najnowszej techniki. Osób zainteresowanych kupnem mieszkania z okablowaniem strukturalnym jest niewiele, a spółdzielnie mieszkaniowe z różnych względów nie mogą spełnić indywidualnych życzeń. Sytuacja ta nie zmieni się dopóty, dopóki rynek budownictwa mieszkaniowego nie stanie się bardziej konkurencyjny bądź spółdzielnie - w obawie o utratę klientów - będą zmuszone używać dodatkowych argumentów przekonujących klientów do wydania pieniędzy.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200