Edward de Bono 'Atlas myślenia dla menedżera', tłum. Marek Kowalczyk, Wydawnictwo Medium, Warszawa, 1998.

Początkowo tytuł tej książki i jej forma graficzna przeraziły mnie, zawartość jej stanowią bowiem schematy z kilkuzdaniowym komentarzem, czyli coś w rodzaju modnych obecnie prezentacji slajdów na konferencji. Nie ukrywam, że prezentacjami w tym stylu głęboko pogardzam. Zwykle zdradzają one minimum myślenia po stronie wykładowcy i chęć ograniczenia do minimum myślenia u odbiorcy. Jeśli ktoś nie umie słowami wyrazić własnych myśli, na ogół oznacza to, że są one ze sobą nie związane, a więc i wykład to po prostu sprytny intelektualny "fotomontaż".

A już słowo "atlas" w kontekście stwierdzenia "myślenie" w tytule przywołało mi skojarzenie rozpłaszczonych półkul mózgowych, przypominających graficzny obraz kuli ziemskiej.

Przystąpiłam więc do lektury z negatywnym nastawieniem, które ku mojemu zaskoczeniu szybko zmieniło się. Autor być może nie ma "polotu" do formułowania tytułów, ale na meandrach i schematach ludzkiego myślenia zna się znakomicie i co więcej - potrafi to zręcznie zilustrować. Zachwycił mnie w wielu miejscach, np. przy objaśnianiu pojęcia: kompromis. "Przypomina wypadkową sił mechanicznych działających w różnych kierunkach. (...) Rozwiązanie wydaje się wszystkim stronom uczciwe tylko dlatego że nie jest w sposób oczywisty nieuczciwe wobec żadnej z nich". Lecz czy jest to dobre rozwiązanie? Autor odpowiada: "Nie ma powodu sądzić, że rozwiązanie kompromisowe pasuje do problemu". Kompromis jest bowiem tworem społecznym, a nie dziedziny, w której powstał problem. Do zilustrowania tego E. de Bono proponuje więc, by wyobrazić sobie dwóch lekarzy, spierających się o sposób leczenia pacjenta. Zawierają oni kompromis: pacjent po części leczony jest metodą jednego, po części drugiego. Autor książki zaś stanowczo zaznacza, że nie chciałby być ich pacjentem.