Edukacja informacyjna

Edukacja, jak każda sfera działalności człowieka w społeczeństwie, ulega, a przynajmniej powinna ulegać, przeobrażeniom związanym ze zmianami warunków, w których się odbywa. Kierunki tych zmian są wyznaczane przez koncepcje edukacyjne lub w naturalny sposób wynikają z przekształceń warunków społecznych i technicznych towarzyszących edukacji. Zapoczątkowana reforma polskiej edukacji uwzględnia zarówno zmiany warunków społecznych i technicznych, jak też ma na celu głębsze przekształcenie szkoły jako instytucji.

Edukacja, jak każda sfera działalności człowieka w społeczeństwie, ulega, a przynajmniej powinna ulegać, przeobrażeniom związanym ze zmianami warunków, w których się odbywa. Kierunki tych zmian są wyznaczane przez koncepcje edukacyjne lub w naturalny sposób wynikają z przekształceń warunków społecznych i technicznych towarzyszących edukacji. Zapoczątkowana reforma polskiej edukacji uwzględnia zarówno zmiany warunków społecznych i technicznych, jak też ma na celu głębsze przekształcenie szkoły jako instytucji.

Kierunek obecnych reform programów nauczania i działań całej szkoły jest wyznaczony przez projekt Podstawy programowe kształcenia ogólnego z maja 1998 r. Znalazła w nim odbicie najważniejsza zmiana naszego systemu edukacji, który z nastawienia na realizację programu nauczania i działań dyktowanych przez instytucje centralne, szkołę i nauczyciela ulega przeobrażeniu w system skupiający uwagę wszystkich stron tego procesu na uczącym się w realizacji jego indywidualnych zamierzeń edukacyjnych. Szkoła ma więc przede wszystkim pomagać uczniom w zdobywaniu wykształcenia.

Reforma edukacji powinna również uwzględniać zmiany, jakie zachodzą wokół nas, w społeczeństwie. Przy tym nie można zapomnieć o jednym z najważniejszych czynników, który ma dzisiaj olbrzymi wpływ na życie jednostek, społeczności lokalnych, społeczeństw, kontynentów - o technologii informacyjnej. W Podstawach programowych doceniono znaczenie technologii informacyjnej dla wszystkich dziedzin kształcenia, a jednym z głównych zadań szkoły jest zapewnienie wszystkim uczniom możliwości korzystania z technologii informacyjnej i komunikacyjnej, by przygotować ich do życia w społeczeństwie informacyjnym.

Pojęcie technologii informacyjnej rozpowszechniło się dopiero w ostatnich latach. Może dziwić użycie ,,technologii" - określenia związanego z procesem - w odniesieniu do ,,informacji" - obiektów raczej stałych, utrwalanych zwykle w określonej postaci. Ale to połączenie słów ma głębokie uzasadnienie we współczesnej postaci informacji, a także w sposobach korzystania z niej. Informacji towarzyszą bowiem dzisiaj procesy i działania. Zarówno sam obiekt - informacja, nie tylko ta dostępna w sieci komputerowej, w każdej chwili ulega zmianie (poszerzeniu, aktualizacji, dopisaniu powiązań, nowym interpretacjom), jak i korzystanie z niej jest procesem - nie tylko sięgamy po nią, jak po fragment zapisany w książce stojącej na półce, ale - pisząc odpowiednie polecenie dla systemu wyszukiwania informacji w sieci - uruchamiamy proces jej uformowania w odpowiednim zakresie i postaci.

A więc informacja dzisiaj to różnorodne procesy związane z jej wartością i postacią oraz wykorzystywaniem, a odpowiedź na postawione pytanie lub rozwiązanie konkretnego problemu przyjmuje postać chwilowego stanu tych procesów. Ten współczesny aspekt informacji pojawił się dzięki technicznym możliwościom - informacja i posługiwanie się nią jest procesem w środowisku szeroko rozumianej technologii informacyjnej. Należy to uwzględnić również w edukacji.

Na czym więc ma polegać kształcenie się i nauczanie w środowisku, które ma takie cechy, jak nieograniczona zawartość i ciągłość zmian, w tym przypadku w odniesieniu do informacji? Odpowiedź jest prosta - w danej chwili powinniśmy umieć skorzystać z zatrzymanego na moment procesu związanego ze stanem interesującej nas informacji. A jaką przyjąć strategię poruszania się w nieograniczonym uniwersum podlegającym ciągłym zmianom? Sugestia jest również prosta: reakcją na poznanie procesu związanego ze stanem informacji powinno być również uruchomienie w sobie procesu związanego z pozyskiwaniem form, w których występuje informacja, oraz mechanizmów i metod korzystania z niej.

Technologia informacyjna, jako dziedzina zajmująca się wszelkimi aspektami informacji, ma ścisły związek z mediami, a zwłaszcza z nową rolą mediów, wzbogaconych o środki i narzędzia technologii informacyjnej, w tym przede wszystkim o komputery. Do niedawna media traktowano głównie jako środki przekazu informacji, a ogólniej - komunikatów medialnych, a ich użytkowników - jako odbiorców informacji. Aż wreszcie komputer i TI stały się jednym z mediów i wzbogaciły niemal każde inne medium, które dopiero dzięki nim stały się interaktywne, a użytkownikom umożliwiają tworzenie własnych komunikatów.

Szansa dla edukacji

Każda dziedzina życia, nauki, techniki, edukacji itd. wypełnia się obecnie w zawrotnym tempie nowymi informacjami - dostrzega to każdy człowiek i próbuje jakoś się z tym zmagać.

Zgodnie z popularną obecnie koncepcją człowieka - koncepcją poznawczą - człowiek jest układem przetwarzającym informacje. Ale jego zachowanie nie zależy tylko od bieżących informacji płynących do niego ze wszystkich stron, ale również od tzw. struktur poznawczych, czyli zakodowanej w pamięci wiedzy, zdobytej w toku uczenia się i myślenia. Człowiek jest ponadto istotą samodzielną i twórczą. Uczenie się i nauczanie powinno umożliwić mu nie tylko przetwarzanie informacji, ale również tworzenie struktur poznawczych, biorących udział w ciągłym kształceniu się, oraz sprzyjać samodzielności w podejmowaniu decyzji o swoim wykształceniu i indywidualnej twórczości.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200