Nie 1 stycznia, ale 1 kwietnia 1999 r. będzie datą uruchomienia systemu informatycznego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Kompleksowy System Informatyczny Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS), obecnie ZUS, ruszy o 4 miesiące później niż zapowiadano wiosną br. Opóźnienia - jak twierdzą przedstawiciele Zakładu - wynikają z tego, że Ministerstwo Finansów nie wskazało odpowiednio wcześniej źródła dofinansowania KSI oraz z braku ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Z kolei Ministerstwo Finansów twierdzi, że to nie ono, ale ZUS odpowiedzialny jest za to, iż 255 mln zł przeznaczonych na system informatyczny znalazło się dopiero pod koniec lipca br.

Rezultat 4-miesięcznego spóźnienia jest już znany. "Przez pierwszy kwartał przyszłego roku będziemy rozliczać płatników na podstawie globalnych, a nie imiennych list ubezpieczonych" - potwierdził Adam Kapica, wiceprezes ZUS. Właśnie imienne rozliczenie składek płaconych przez płatników na rzecz ubezpieczonych jest kluczem do reformy ubezpieczeń społecznych, a tym samym systemu informatycznego.

Lepiej nie wiedzieć

Nieoficjalnie odpowiedzialni za wdrożenie reformy przedstawiciele Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej mówią, że jako czas uruchomienia systemu znają datę 1 stycznia, a nie 1 kwietnia przyszłego roku. "Nie słyszałem do tej pory, by były od tego terminu jakieś odstępstwa" - stwierdził wysoki urzędnik resortu pracy zastrzegający sobie anonimowość. ZUS twierdzi, że o zmianie terminu uruchomienia systemu powiadomił rząd w końcu lipca br.

Biorąc jednak pod uwagę wagę sprawy, sami zainteresowani przyznają, że o opóźnieniach poinformowano zbyt późno. Zdaniem ZUS nie było to możliwe wcześniej, gdyż dopiero w połowie lipca znaleziono środki na dofinansowanie KSI. Według obecnych "przymiarek", najdroższy w dziejach polskiej informatyki system komputerowy będzie kosztował podatników 1 mld zł.

Kto rządzi budżetem

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Alina Wasilewska twierdzi natomiast, że resort ten został powiadomiony o przesunięciu środków na inwestycje 16 lipca br. Jak dowiedzieliśmy się w biurze prasowym resortu, ani Ministerstwo Finansów, ani nikt inny nie musi zatwierdzać decyzji prezesa ZUS Stanisława Alota o przesunięciu środków we własnym budżecie. "Wbrew temu co twierdzi ZUS, ministerstwo nie decyduje, co i gdzie ma się znaleźć w budżecie ZUS" - wyjaśnia Alina Wasilewska.

Adam Kapica jest przekonany, że to właśnie resort finansów miał wskazać źródła finansowania KSI. "Początkowo miał to być kredyt, dopiero później uzgodniono, że 255 mln zł można wziąć z funduszy przeznaczonych na tworzenie FUS" - wyjaśnia wiceprezes Zakładu. Jego zdaniem fakt, że pieniądze znalazły się tak późno, wynika z przeciągających się uzgodnień międzyresortowych.

Wszyscy odmawiają

Na opóźnienie - zdaniem przedstawicieli Zakładu - wpłynęło przede wszystkim opóźnienie procesu legislacyjnego, jak też odmowa Urzędu Zamówień Publicznych w sprawie zmiany trybu przetargu na zakup 90 serwerów i linii kopertujących.

Bez serwerów - jak twierdzi Adam Kapica - zakończenie prac nad oprogramowaniem przed 1 stycznia 1999 r. nie jest możliwe. Najprawdopodobniej znajdą się one w Zakładzie najwcześniej pod koniec br. Wraz z nimi Zakład zamówi okablowanie strukturalne, serwery CISC i urządzenia aktywne sieci LAN i WAN, oprogramowanie OCR i inne niezbędne elementy.

Kolejnym powodem opóźnień może być - zdaniem przedstawicieli ZUS - uchwalona w sierpniu ustawa o ubezpieczeniach zdrowotnych, która nakłada na Zakład obowiązek zbierania składek na kasy chorych. Co prawda ZUS był poinformowany o kasach chorych już wiosną br., ale wejście w życie ustawy determinuje zmiany w projekcie.

Przedstawiciele nadzorującego reformę biura pełnomocnika rządu są przekonani, że nie można za opóźnienia w uruchomieniu KSI winić wyłącznie zmian legislacyjnych. "O tym, że odpowiednie akty prawne wejdą w życie po rozpoczęciu prac nad KSI, Zakład wiedział już wtedy, gdy prezes Stanisław Alot zapowiedział uruchomienie systemu 1 stycznia 1999 r." - wyjaśnia przedstawiciel biura, zastrzegający sobie anonimowość.