Abecadło systemów MRP II/ERP część XXIII

Zagadnienia związane z rachunkiem kosztów w przedsiębiorstwach o różnych typach działalności są skomplikowane i ich opis wykracza poza zakres tego opracowania. Niżej podano tylko hasłowe opisy, a ich szersze omówienia znajdują się we właściwych podręcznikach rachunkowości gospodarczej.

Zagadnienia związane z rachunkiem kosztów w przedsiębiorstwach o różnych typach działalności są skomplikowane i ich opis wykracza poza zakres tego opracowania. Niżej podano tylko hasłowe opisy, a ich szersze omówienia znajdują się we właściwych podręcznikach rachunkowości gospodarczej.

KOSZTY

Metody rozliczania kosztów. Rachunek kosztów standardowych. Ten rodzaj rozliczania kosztów pozwala na planowanie kosztów według cen i stawek stałych w określonych okresach - zwykle rocznych (koszty normatywne) oraz rozliczanie kosztów rzeczywistych.

Różnicę między kosztami standardowymi i rzeczywistymi zapisuje się jako zysk lub stratę. Taki rachunek kosztów znajduje zastosowanie przy niskiej inflacji (5-10%). Stosuje się przy wytwarzaniu seryjnym. Rachunek ten może być prowadzony według miejsc powstawania kosztów lub nośników kosztów (przy produkcji na zlecenie).

Rachunek normatywny kosztów z zastosowaniem narzutów. Od wyżej opisanego różni się tym, że po przejściu przez każde miejsce powstawania kosztów (jednostki organizacyjne, stanowiska itd.) dolicza się koszty pośrednie i ogólnozakładowe. Jest to rozwiązanie przydatne przy niskim poziomie kosztów stałych.

Koszt rzeczywisty z zastosowaniem stawek kosztów. Ten rodzaj rachunku pozwala na wydzielenie kosztów zmiennych dla poszczególnych jednostek organizacyjnych i śledzenie poziomu kosztów działalności w jednostkach o odmiennych warunkach funkcjonowania i innym poziomie zmienności kosztów.

Procesowy rachunek kosztów (inaczej rachunek kosztów aktywności ABC) umożliwia porządkowanie kosztów zmiennych i stałych dla poszczególnych działań w ramach procesu produkcyjnego.

Jest bardzo przydatny, gdy koszty stałe są znacząco większe od kosztów zmiennych. Metoda pozwala na naliczanie kosztów i rentowności poszczególnych zleceń produkcyjnych, na poszczególnych rynkach, dla poszczególnych klientów.

Rachunek kosztów według faz produkcji pozwala na sporządzenie rachunków kosztów, gdy poszczególne fazy produkcji mają odmienny charakter, np. produkcja ciągła, seryjna, zleceniowa na poszczególnych wydziałach.

Odliczanie kosztów koproduktów i produktów ubocznych przy produkcji procesowej umożliwia określenie rzeczywistych kosztów produktów użytecznych (produktów i koproduktów) i odpadów (produktów ubocznych), do utylizacji których trzeba ponieść dodatkowe koszty.

Zastosowanie kosztów planowanych, postulowanych i rzeczywistych pozwala na w miarę precyzyjne rozliczanie produkcji i dystrybucji przy produkcji seryjnej i wielkoseryjnej. Koszty planuje się raz na rok, po skorygowaniu od czasu do czasu stają się kosztami postulowanymi, koszty rzeczywiste znane są po zakończeniu produkcji.

Symulacje kosztowe według wybranego algorytmu proponowanego przez system umożliwiają - na podstawie danych technicznych i znanych kosztów materiałowych i robocizny - przewidywanie poziomu kosztów produkcji. Zwykle każdy pakiet ma własny algorytm.

Symulacja kosztów produktów konfigurowalnych z wariantów i opcji pozwala na określenie kosztów konkretnego rozwiązania produktu, na przykład samochodu z określoną jednostką napędową, wybranym kolorem tapicerki i zamontowanym radiem. Jest to funkcja istotna w produkcji montażowej seryjnej lub produkcji jednostkowej na zamówienie, realizowanej w znacznej części ze standardowych elementów (np. koparki).

Określanie kosztów po każdej operacji jest istotne produkcji małoseryjnej o dużej zmienności przy organizacji technologicznej produkcji, np. wytwarzanie maszyn budowlanych czy ciężkich odlewów.

Możliwość jednoczesnego stosowania wielu modeli kosztowych. Jest to ważna funkcja, jeśli jednostki organizacyjne przedsiębiorstwa działają według odmiennych zasad, np. jest i wydział produkcji ciągłej, seryjna produkcja półproduktów i konfekcjonowanie.

Ludwik Maciejec jest konsultantem i właścicielem firmy Usługi Informatyczne i Konsultingowe.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200