Nowa era czytania

Choć wydaje się, że książka elektroniczna zagraża tradycyjnym książkom, wydawcom i kanałom dystrybucji, nie wiadomo jeszcze czy zrewolucjonizuje rynek wydawniczy, czy pozostanie ciekawostką. Polscy wydawcy nie widzą w niej jeszcze zagrożenia dla swej tradycyjnej działalności.

Choć wydaje się, że książka elektroniczna zagraża tradycyjnym książkom, wydawcom i kanałom dystrybucji, nie wiadomo jeszcze czy zrewolucjonizuje rynek wydawniczy, czy pozostanie ciekawostką. Polscy wydawcy nie widzą w niej jeszcze zagrożenia dla swej tradycyjnej działalności.

Kiedy w latach 80. stały się popularne komputery PC, wierzono, że rozpowszechnią się dokumenty elektroniczne, co ograniczy zużycie papieru i oszczędzi wiele drzew. Nic takiego się nie stało. Wręcz przeciwnie - łatwość elektronicznej produkcji i dystrybucji dokumentów zachęca do ich drukowania.

Podobnie jak wielu zagorzałych czytelników, nie znoszę czytania dokumentów na ekranie monitora, niezależnie od tego, jak wyrafinowaną formę edytorską zapewnia program do ich czytania. Jednakże poważnie zastanowiłbym się nad przejściem na elektroniczną formę prezentacji, gdyby zaoferowano mi możliwość zabrania z sobą na wakacje kolekcji ulubionych książek na karcie pamięci Flash, odczytywanej przez prosty sprzęt o rozmiarze "kieszonkowca".

Na rynku są już dostępne elektroniczne czytniki książek - samodzielne urządzenia powszechnego użytku, prezentujące tekst na ekranie LCD. Pierwsze takie produkty pojawiły się w 1997 r., ale dopiero obecnie ich ceny obniżyły się do akceptowalnego poziomu 200 USD. Producenci wierzą, że wkrótce będą one kosztować mniej niż 100 USD, a ponadto - podobnie jak w przypadku telefonów komórkowych - nie trzeba będzie ich kupować, jeśli zaabonujemy subskrypcję książek w księgarni elektronicznej.

eBook robi furorę

Zakresy możliwości dostępnych eBooków są różne. Najprostszy czytnik książek Rocket eBook (firmy NuovoMedia) to urządzenie o rozmiarze ok. 11 x 16 cm i wadze 630 g. Wyposażony w pamięć 4-32 MB może przechowywać do 10 tys. stron tekstu, prezentowanego w formacie poziomym lub pionowym na czarno-białym ekranie o rozdzielczości 480 x 320 pikseli i rozmiarach 11,4 x 7,6 cm, przystosowanym do prezentacji jedynie tekstu i ilustracji kreskowych dostosowanych do urządzenia. Bateria zasilająca pozwala na korzystanie z urządzenia przez ok. 5 godz. Czytnik z pamięcią 16 MB kosztuje 199 USD.

Książki w szyfrowanym i skompresowanym formacie OEB (uzgodnionym przez konsorcjum przemysłowe Open eBook,http://www.openebook.org) ładuje się do eBooka ze standardowego komputera PC przez łącze szeregowe. Dostarczony z czytnikiem program eBook Writer pozwala na przekształcanie dokumentów tekstowych i HTML do formatu OEB, nie ma natomiast możliwości eksportu książek OEB do innego formatu ani ich drukowania. Firma NuovoMedia oferuje również możliwość udostępniania własnych publikacji przez wydzieloną witrynę Web, dostępną wszystkim zarejestrowanym posiadaczom eBooka.

O rosnącej popularności nowego rozwiązania świadczy fakt, że przed ostatnimi świętami Bożego Narodzenia firma sprzedała wszystkie wyprodukowane eBooki, a czas oczekiwania na produkt wydłużył się 4-6 tygodni.

Dla zamożnych profesjonalistów

Urządzenie najwyższej klasy to EB Dedicated Reader (firmy EveryBook), wyposażony w podwójny, składany kolorowy monitor o rozmiarach ekranu 21 x 28 cm każdy i rozdzielczości 300 pkt. na cal (ok. 2550 x 3300 pikseli), znacznie wyższej od rozdzielczości najlepszych monitorów do zastosowań profesjonalnych (ok. 100 pkt. na cal). Zapewnia to znakomitą jakość prezentacji, w tym również ilustracji kolorowych w 16 mln kolorów.

Czytnik działa pod kontrolą systemu operacyjnego Linux i pozwala na prezentację jednocześnie dwóch pełnych stron książki lub po stronie z dwóch książek, zapisanych w formacie PDF (Adobe Acrobat).

Teksty książek pobiera się bezpośrednio z sieci przez wbudowany modem, podłączony do standardo- wego gniazdka telefonicznego, nawet w typowej budce telefonicznej. Wbudowany czytnik PC Card umożliwia zapisywanie do 500 tys. stron książek na kartach PC Card z pamiecią RAM, Flash lub dyskiem stałym.

Za wysoką jakość trzeba jednak zapłacić. EB Dedicated Reader kosztuje 1600 USD i jest przeznaczony raczej do zastosowań profesjonalnych - dla lekarzy lub prawników, potrzebujących stałego dostępu do biblioteki fachowych publikacji oraz do wyposażania bibliotek publicznych. Czytnik umożliwia indeksowanie książek, zaznaczanie tekstu, drukowanie wybranych stron, dopisywanie komentarzy na potrzeby innych użytkowników.

Producent zamierza w połowie 2000 r. opracować popularną wersję urządzenia z monitorem czarno-białym o porównywalnych właściwościach użytkowych, ale znacznie niższej cenie.

Urządzeniem o pośrednim zakresie możliwości jest SoftBook, produkt firmy SoftBook Press. Czytnik o rozmiarze typowej encyklopedii i wadze 1,3 kg jest wyposażony w ekran czarno-biały 15 x 20,5 cm (przekątna 24 cm) z 256 poziomami szarości i pamięć 8 MB. Wewnętrzny modem pozwala na pobieranie tekstów książek bezpośrednio z sieci. Opcjonalny czytnik kart PC Card umożliwia wykorzystanie kart do przechowywania ok. 50 tys. stron tekstu. Podobnie jak eBook, również ten czytnik zapisuje książki w formacie OEB. PC Card kosztuje 600 USD (w cenę wliczono 100 najważniejszych pozycji literatury światowej).

Książki elektroniczne też się kupuje

Największy dystrybutor tradycyjnych książek papierowych Barnes & Noble dołączył do licznego grona małych dostawców książek w formacie OEB. Po zarejestrowaniu się w księgarni można pobrać dowolną z dostępnych publikacji za cenę niższą o 20-40% w porównaniu z ceną książki w formacie pocketbook. Publikacja może jednak być odczytywana tylko na konkretnym czytniku, identyfikowanym przez numer seryjny urządzenia, nie można jej więc wypożyczać ani kopiować.

Mimo dużej liczby sprzedanych już czytników, oferta książek w wersji elektronicznej jest uboga z powodu ograniczeń wynikających z praw autorskich - przystosowanie publikacji do formatu OEB stanowi naruszenie tradycyjnych praw i wymaga zgody oryginalnego wydawcy i autora.

Czytniki nie dla nas

Na razie żaden z producentów nie przewidział możliwości prezentowania książek w innych niż angielska wersjach językowych, wymagających uzupełnienia produktu o czcionki ze znakami diakrytycznymi, specyficznymi np. dla jęz. polskiego. Najłatwiej można to wykonać w czytnikach operujących na formacie PDF, najtrudniej zaś w dedykowanych czytnikach formatu OEB. Trudno więc oczekiwać, że szybko pojawią się polskie książki elektroniczne.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200