Dostarczanie produktów przyjaznych środowisku naturalnemu to wyzwanie dla producentów okablowania.

Rynek okablowania miedzianego i światłowodowego jest podzielony pomiędzy kilku potentatów. Ich przyszłość nie zależy jednak wyłącznie od tego, jakie innowacje technologiczne wprowadzą do swoich produktów. Wydaje się bowiem, że w tej dziedzinie wszystko zostało już osiągnięte.

Kluczowe dla przyszłości dostawców stają się podstawowe problemy: obniżenie kosztów wytwarzania i finalnej ceny produktu, zaspokojenie ciągle rosnącego światowego zapotrzebowania na okablowanie, a także opracowanie nowych konstrukcji nie tyle elementów przewodzących, ile ich "opakowań" (czyli wszelkich izolacji) w taki sposób, by w perspektywie kilkunastu czy kilkudziesięciu lat nie stały się one bombą ekologiczną.

Światłowody, których nie ma

Medium, które cieszy się obecnie największą popularnością, są światłowody jednomodowe - stosowane przede wszystkim w telekomunikacji. W praktyce popyt na nie przekracza podaż. Na całym świecie istnieje bowiem tylko kilka zakładów produkujących rdzenie dla światłowodów jednomodowych i mają one komplet zamówień na najbliższe dwa lata.

Te niedostatki podaży okablowania powodują, że cena światłowodów jednomodowych jest obecnie relatywnie wysoka. Jednocześnie jest to jedyne medium, które można z powodzeniem zastosować w telekomunikacji przy przesyłaniu danych bądź gło- su na duże odległości. Światło- wody takie umożliwiają transmitowanie tylko jednego modu świetlnego i mają niskie tłumienie, co powoduje, że sygnał może być przesyłany na bardzo duże odległości bez potrzeby jego retransmisji. Wadą tego rozwiązania są bardzo wysokie ceny urządzeń transmisyjnych (opartych na diodach laserowych i laserach), co powoduje, że tech-nologia ta nie nadaje się do zastosowania w szkieletach komputerowych sieci lokalnych. Tu zwykle stosowany jest światłowód wielomodowy charakteryzujący się dużym tłumieniem, ale korzystający z tanich urządzeń transmisyjnych.

Ostatnio coraz częściej powraca się do pomysłu stosowania światłowodów nie z włóknem szklanym, ale z plastikowym. Koncepcja ta pojawiła się ok. 6 lat temu, lecz nie znalazła szerokiego zastosowania. Chociaż możliwe było wytworzenie rdzenia plastikowego, który miał podobną czystość i przezroczystość do rdzenia szklanego, to duże problemy stwarzało łączenie takich światłowodów. Polerowanie powierzchni stykowych plastiku powodowało bowiem miejscowy wzrost temperatury i zniekształcenie właściwości materiału, a co za tym idzie - również właściwości transmisyjnych.

Obecnie, po udoskonaleniu technologii obróbki, koncepcja wykorzystania światłowodów plastikowych powraca. Znajdu-ją one zastosowa-nie szczególnie tam, gdzie krytycznym parametrem jest całkowita masa okablowania, np. w przemyśle motoryzacyjnym. Okazuje się bowiem, że poprzez zastąpienie tradycyjnego okablowania elektrycznego plastikowy- mi światłowodami lub też specjalnymi przewodami natryskiwanymi na folii można zmniejszyć całkowitą masę samochodu nawet o kilkadziesiąt kilogramów.

Światłowody plastikowe z pewnością nie znajdą zastosowania w sieciach telekomunikacyjnych, ale mogą stać się atrakcyjną alternatywą w przypadku sieci komputerowych.

Technologie bezprzewodowe

Potencjalnym konkurentem dla producentów okablowania są dostawcy rozwiązań sieci bezprzewodowych. Oferowane przez nich produkty umożliwiają bowiem szybką budowę infrastruktury dostępowej, oferującej już obecnie bardzo duże przepustowości.

Wadą sieci bezprzewodowych jest jednak stosunkowo niewielki zasięg, jak również problemy związane z ich utrzymaniem. Jednak podstawowym problemem w stosowaniu tej technologii jest konieczność wydzielenia okreś-lonego pasma radiowego. Rosnąca liczba transmisji w eterze powoduje szybkie kurczenie się dostępnego pasma komunikacyjnego, a także interferencje sygnałów obniżające jakość transmisji. W perspektywie najbliższych kilku lat istotne mogą się również okazać dyrektywy Unii Europejskiej dotyczące "zaśmiecania" eteru. Najprawdopodobniej rola technologii bezprzewodowych ograniczy się do zapewnienia transmisji w warunkach przejściowych, gdy do danej lokalizacji nie da się doprowadzić szybko i sprawnie okablowania.

Schyłek miedzi?

Od kilku lat jak bumerang powraca wizja zdominowania rynku przez okablowanie światłowodowe. Jednak przy obecnej wysokiej podaży taniej miedzi jest to ciągle mało prawdopodobne. Miedzi jest ciągle pod dostatkiem i nie wymaga złożonego procesu przetwarzania.

W zastosowaniach okablowania miedzianego, używanego przede wszystkim do budowy sieci komputerowych, zbliżono się już niemal do granicy ich technologicznego rozwoju. Transmisja w technologii Ethernet i standardowe stosowanie kabli 5 kategorii i złączy RJ 45 powodują, że trudno będzie wprowadzić na rynek nowe, bardziej zaawansowane kable miedziane. Prowadzone są jednak prace nad siódmą kategorią okablowania strukturalnego, niekompatybilną z dotychczasowymi rozwiązaniami (znacznie zwiększy się rozmiar złącza, gdyż każdy przewód będzie musiał być oddzielnie ekranowany).

Innowacja, jakiej wprowadzenia należy oczekiwać w okablowaniu miedzianym, może dotyczyć jedynie zmiany sposobu ułożenia przewodów w złączach, tak aby zmniejszyć ich wzajemne interferencje i poprawić parametry transmisji.

Bezpieczeństwo

Problemem, dotyczącym technologii kablowych, jest narastające zagrożenie ekologiczne związane ze stosowany- mi materiałami izolacyjnymi. Podstawową barierą w opracowywaniu biodegradowalnych kabli i komponentów połączeniowych jest utrzymanie na dotychczasowym poziomie kosztów ich produkcji.

Lecz to właśnie przyjazność dla środowiska stanie się kluczowym argumentem przemawiającym za stosowaniem okablowania wobec rozwiązań bezprzewodowych. Potencjalnie bowiem zwiększone promieniowanie radiowe jest niebezpieczne dla ludzi.

Rynek detaliczny

Wyzwaniem dla producentów okablowania jest rosnący rynek detaliczny, rynek użytkowników indywidualnych. Głównym konkurentem będą tu przede wszystkim dostawcy rozwiązań sieci bezprzewodowych, mimo że rozwiązania te nie zapewniają jeszcze hetero- geniczności wymaganej w środowisku domowym. Tradycyjne okablowanie wciąż jest najprostszym sposobem na realizację różnego rodzaju transmisji - przekazywanie zarówno danych w ramach wewnętrznej sieci komputerowej, jak i obrazu telewizyjnego, sygnału radiowego, sygnalizacji urządzeń sterujących oświetleniem, ogrzewaniem itd.