Rok 2000 był ostatnim, w którym dominowali krajowi producenci PC.

W ub.r. sprzedano w Polsce ok. 900 tys. komputerów, o 100 tys. wię-cej niż rok wcześniej. Producenci zgodnie twierdzą, że dużą część zakupów planowanych na rok 2000 sztucznie przełożono na rok 1999. Stąd załamanie rynku w pierwszej połowie 2000 r. i mniejszy o połowę niż rok wcześniej wzrost sprzedaży. Na gorsze wyniki w pierwszych dwóch kwartałach miały wpływ także czynniki makroekonomiczne, które przyczyniły się do schłodzenia polskiej gospodarki, a także utrzymujący się przez długi czas wysoki kurs dolara.

Koniec polskiej dominacji?

Od wielu już lat mówi się o nadchodzącej dominacji firm międzynarodowych nad lokalnymi producentami komputerów. Miały one powoli zyskać przewagę na polskim rynku, marginalizując znaczenie polskich producentów. Dopiero jednak 2000 r. wyraźnie potwierdził te prognozy. W ubieg-łym roku znacznie wzrósł bowiem udział producentów komputerów markowych, które coraz częściej są kupowane przez polskich klientów.

Ponad połowa czołowych polskich firm montujących komputery odnotowała spa-dek sprzedaży komputerów. W DTK w I kwartale 2000 r. wyniósł on ok. 30%. Z kolei Baza sprzedała w ub.r. o połowę mniej komputerów - 5,4 tys. (10,1 tys. rok wcześniej). Przedstawiciele firmy tłumaczą to zamknięciem - w ramach restrukturyzacji - ok. 20 oddziałów. Pozostało ich tylko 7. "Komputery i peryferia można teraz kupić praktycznie w każdym większym supermarkecie. To m.in. spowodowało, że nasze oddziały stały się nierentowne" - mówi Leszek Tarasiuk, prezes Bazy. "Coraz silniejsza jest także konkurencja firm zachodnich" - dodaje. W tym roku Baza sprzeda nie więcej niż 2 tys. komputerów PC. Być może w ciągu 2 lat firma całkowicie zrezygnuje z ich produkcji.

Prawdopodobnie tak samo postąpi krośnieńska firma Mikrotech, która o 60% zmniejszyła zatrudnienie w swojej montowni, a sprzedaż jej komputerów spadła o połowę. "Od ponad roku właściciel firmy inwestuje większość środków w rozwiązania internetowe. Wielkość produkcji natomiast ograniczyliśmy do poziomu, który jest dla nas zyskowny" - mówią przedstawiciele firmy. O 30% zmalała także sprzedaż sieradzkiego Inwaru.

Po raz drugi spadek sprzedaży odnotował Optimus SA, największy polski producent komputerów. W 1998 r. nowo- sądecka spółka sprzedała 102 tys. komputerów, w roku ubiegłym nieco ponad 80 tys. Tymczasem w ciągu tych 2 lat Compaq Computer dwukrotnie zwiększył sprzedaż PC w Polsce, do ok. 69 tys. w ub.r. Nie jest więc wykluczone, że rok 2000 był ostatnim rokiem dominacji Optimusa na polskim rynku PC.

Szkoły na pomoc

Innym polskim firmom uda- ło się podreperować wyniki sprzedaży dużymi umowami z administracją publiczną, w tym przede wszystkim prowadzonymi od 3 lat dostawami w ramach akcji tworzenia szkolnych pracowni internetowych. W tego typu kontraktach są bowiem stosowane tzw. preferencje krajowe. W 2000 r. do szkół dostarczono 23 tys. komputerów (JTT - 10 tys., NTT - 5,5 tys.). W tym roku zapisano w projekcie budżetu kolejne 100 mln zł na budowę pracowni komputerowych. W zależności od tego, czy zakupy te zostaną zwolnione z podatku VAT czy nie, będzie można stworzyć odpowiednio: 2300 lub 2000 pracowni. Każda ma być wyposażona w 10 komputerów. Jeden z większych kontraktów w administracji wygrał także Hewlett-Packard Polska. Firma dostarczyła ok. 2,3 tys. komputerów do gmin w ramach projektu budowy systemu do wydawania dowodów osobistych.

Polskie firmy liczą na wprowadzenie w 2001 r. obowiązku rozliczania się drogą elektroniczną z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych wszystkich firm zatrudniających powyżej 20 pracowników. Jednak najmniejsze firmy, na które producenci najbardziej liczą, obowiązek ten będzie dotyczył najwcześniej w sierpniu br. Będzie ich także mniej niż oczekiwano. W ubiegłym roku posłowie zwiększyli bowiem z 6 do 21 limit pracowników, poniżej którego pracodawcy będą zwolnieni z przekazywania do ZUS dokumentów drogą elektroniczną.

Coraz większe znaczenie, jako kanał sprzedaży komputerów dla klientów indywidualnych, mają duże sieci supermarketów. Korzystają z nich przede wszystkim firmy zachodnie. Od grudnia 2000 r. w sklepach Media Markt i Carrefour komputery sprzedaje Compaq Computer. "W ciągu ostatnich 2 tygodni ub.r. klienci indywidualni kupili kilkaset naszych komputerów. W tym roku chcemy sprzedać na tym rynku nawet 20 tys. PC" - mówi Piotr Jończyk z polskiego oddziału Compaqa.

Dobre, bo przenośne

Największy wzrost sprzeda- ży osiągnęli producenci no- tebooków. Dwa lata temu sprzedano ok. 44 tys. komputerów przenośnych, podczas gdy w 2000 r. ok. 62 tys. (40-proc. wzrost). "Sytuacja taka jest spowodowana dwoma czynnikami. Ceny komputerów w ciągu 2-3 lat spadły z ok. 12 tys. zł za średniej klasy notebook do 5 tys. zł w 2000 r. Porównywalna jest także wydajność kompu- terów przenośnych i stacjo- narnych" - twierdzi Andrzej Kuźniak z Techmex SA. Dominującą pozycję na rynku note-booków utrzymała Toshiba, której sprzedaż wzrosła do 35,8 tys. (20,6 tys. rok wcześniej).