W Polsce w modelu ASP jest już obsługiwanych kilkuset klientów. Są to przede wszystkim biura rozrachunkowe i jednoosobowe firmy.

Na razie model ASP (Application Service Provision) nie sprawdził się w małych i średnich przedsię- biorstwach. Na nie właśnie liczyły firmy teleinformatyczne, ogłaszające w ubiegłym roku plany oferowania tego typu usług. Z ponad 10 projektów ASP jedynie dwa rozpoczęły komercyjną działalność - ifirma.pl i casper.pl. Oferują one w modelu ASP przede wszystkim systemy finansowo-księgowe. Pierwsza skoncentrowała się na obsłudze jed- noosobowych firm, które korzystają z systemów finansowo-księgowych spo- radycznie, co najwyżej kilka razy w miesiącu. Natomiast klientami casper.pl są biura rozrachunkowe i doradcy podatkowi, obsługujący tego typu klientów.

Plany na papierze

Plany większości firm zamierzających oferować usługi ASP, np. Gravity i eon, pozostały jedynie na papierze. Przedstawiciele Gravity postanowili zawiesić na 2 lata działalność związaną z usługami ASP, skupiając się na outsourcingu i prowadzeniu internetowego centrum danych. Gravity, podobnie jak eon, nie znalazła inwestorów gotowych sfinansować budowę centrum komputerowego.

"Dopiero duże centrum danych dałoby nam możliwość zaistnienia na rynku ASP. Obecnie trwa reorganizacja Grupy TCH, w której skład wchodzimy. Od niej zależą nasze dalsze plany. Szukamy potencjalnych inwestorów. Czekamy również na większy popyt na usługi ASP w Polsce" - mówi Jakub Skrzyński z eon. "Paradoksalnie, być może właśnie słabnąca koniunktura w Polsce i na świecie spowoduje, że firmy - szukając oszczędności - zdecydują się na model ASP, w którym za korzystanie z systemu informatycznego płacą jedynie miesięczny abonament" - dodaje.

Opór materii

Obie firmy liczyły na małe i średnie przedsiębiorstwa. Gravity miała wynajmować w modelu ASP system SAP R/3. Firma nie znalazła jednak chętnych. Dla wielu - oprócz braku zaufania i bariery psychologicznej związanej z przekazaniem części swojej działalności firmie zewnętrznej - przeszkodę stanowią problemy z telekomunikacją. Klienci usług ASP muszą mieć dostęp do swoich systemów praktycznie non stop.

"Na razie jedyny sprawdzający się model ASP to udostępnianie systemów finansowo-księgowych. Nie ma jeszcze - przynajmniej w Polsce - zapotrzebowania na wynajmowanie na tych zasadach dużych systemów, np. SAP R/3. Ideą ASP jest dotarcie do klienta masowego. Nie można więc oferować mu zbyt drogich rozwiązań" - uważa Andrzej Parszuto, prezes zarządu ifirmy.pl. Na rynku polskim ASP komercyjną działalność udało się rozpocząć jedynie firmom oferującym aplikacje, z których klient korzysta sporadycznie.

Rozliczyć najmniejszych

Większość działających firm ASP liczy na ok. 2 mln małych przedsiębiorstw, zatrudniających nie więcej niż 5 pracowników. Inną grupą jest ponad 25 tys. biur rozrachunkowych i doradców podatkowych, które obsługują tego typu klientów. "Poprzez biura rozrachunkowe chcemy dotrzeć do najmniejszych firm. Coraz większe koszty prowadzenia księgowości zmuszają firmy do oddawania tego typu działalności instytucjom zewnętrznym" - uważa Zbigniew Rymarczyk, wiceprezes zarządu ComArch Internet Ventu-res SA, do której należy casper.pl. Firma oferuje im pakiet CDN Prima.

Serwis casper.pl oferuje obecnie aplikacje finansowo-księgowe i CRM. W planach ma udostępniać w modelu ASP moduł kadrowo-płacowy i pakiet Microsoft Office. Trwają negocjacje z polskim oddziałem koncernu z Redmond. Z usług serwisu korzysta obecnie kilkudziesięciu klientów. Na koniec roku ma ich być 300-400. Są to głównie biura rozrachunkowe, doradcy podatkowi, a także prywatne kliniki. "Według naszych wyliczeń, system oferowany w modelu ASP jest o ok. 30% tańszy od wykorzystywanego w tradycyjny sposób" - mówi Zbigniew Rymarczyk. "Kolejne oszczędności, zwłaszcza dla biur roz- rachunkowych, przyniesie uruchomienie Internetowego Biura Rozrachunkowe- go. Klienci biur będą mogli sami wprowadzać swoje dane do ich systemów" - dodaje.

Firma do 5 osób

Inny model działania, koncentrując się na firmach zatrudniających mniej niż 5 osób, przyjęli założyciele ifirmy.pl. Miesięczny abonament za korzystanie z usług wynosi 39 zł. Po trzymiesięcznym okresie promocyjnym, w tym miesiącu spływają pierwsze płatności od klientów ifirmy.pl. "Myśleliśmy, że większość klientów będą stanowić biura rozrachunkowe, dlatego początkowo na ich pozyskaniu skoncentrowaliśmy nasze wysiłki. Jednak część z nich uważa nas za konkurencję" - mówi Andrzej Parszuto.

"Małe firmy - korzystające z serwisu sporadycznie - mogą łączyć się na godzinę, dwie tygodniowo. Jednak biura rozrachunkowe musiałyby mieć stały dostęp do naszego serwisu" - dodaje prezes zarządu ifirmy.pl. Jego firma udostępnia system za pośrednictwem przeglądarki. Być może powstanie wersja offline, która pozwoli - przed połączeniem się z Internetem - dokonać bardziej pracochłonnych operacji, a następnie przesłać dane do ifirmy.pl.

Przedstawiciele ifirmy.pl przewidują w przyszłości także stworzenie zaawansowanego serwisu księgowego dla spółek prawa handlowego. Użytkownik będzie mógł z domowego komputera prowadzić księgę przychodów, rozchodów i rejestr VAT. "Chcemy do końca roku zwiększyć liczbę klientów z 200 do 2000 firm. W obecnej konfiguracji nasz system może obsłużyć kilkanaście tysięcy klientów" - twierdzi Andrzej Parszuto. Firma jest w trakcie rozmów z inwestorem, który pomógłby w promocji serwisu. W ciągu dwóch lat przychody z abonamentu mają pokryć wydatki związane z powstaniem serwisu.

Szansa w rozliczeniach elektronicznych

Firmy ASP w Polsce liczą, że zainteresowanie ich usługami zwiększy się po wprowadzeniu w II połowie 2001 r. obowiązku przekazywania do ZUS dokumentów drogą elektroniczną, a w przyszłości także rozliczania się w ten sposób z urzędami skarbowymi. W drugim przypadku nie będzie określonej aplikacji, podobnej do Programu Płatnika. Ministerstwo Finansów ma jedynie ustalić standard przesyłania danych.

"Polski rynek ASP stanie się dojrzały w ciągu najbliższych dwóch lat. Większe firmy - w ramach oszczędności - decydują się na oddanie w outsourcing informatyki lub wydzielają departamenty informatyki w niezależne spółki. Dla małych i średnich przedsiębiorstw outsourcing jest zbyt kosztowny. Alternatywą będzie ASP" - mówią przedstawiciele casper.pl.

Nie słabnący optymizm

O dalszym rozwoju rynku - zwłaszcza wśród małych przedsiębiorstw zatrudniających nie więcej niż 5 pracowników - może świadczyć powstawanie kolejnych firm ASP. Wkrótce usługi tego typu ma zaoferować serwis faktura.pl, działający na podobnych zasadach co ifirma.pl. Natomiast przedstawiciele Textus Virtualis w ubiegłym tygodniu zapowiedzieli stworzenie spółki ASP wspólnie z IMPAQ Polska. Firma już od ubiegłego roku oferuje placówkom medycznym w modelu ASP system Argus. Według Tomasza Judyckiego, prezesa Textus Virtualis, wkrótce zostanie podpisana umowa z pierwszym klientem.