W Thomson Polkolor od kilku miesięcy harmonogramy produkcji są tworzone z wykorzystaniem metody kanban, co już zaowocowało poprawą terminowości dostaw do klientów.

Sytuacja Thomsona w Polsce jest dobra, ponieważ w dalszym ciągu popyt na nasze produkty jest tak duży, że wykorzystujemy wszystkie zdolności produkcyjne. Problemem, który należało rozwiązać, było właściwe przemieszczanie zasobów, tak aby każdemu klientowi w ustalonym czasie dostarczyć towar. Przed wdrożeniem koncepcji lean manufacturing ta terminowość nie była zadowalająca. Wynosiła ok. 70%. Teraz osiągnęliśmy 90%. Naszym zdaniem, możliwa jest poprawa nawet do 95%.

Generalnie koncepcja lean manufacturing (zarządzanie liniowe) opiera się na płaskim schemacie organizacyjnym, dużym udziale tzw. czynników miękkich, czyli bezpośrednio oddziałujących na motywację i zaangażowanie pracowników, oraz komunikowaniu się z udziałem elementów wizualnych. Koncepcja ta zakłada również rozdzielenie funkcji planowania sprzedaży od funkcji harmonogramowania produkcji.

Funkcja planowania sprzedaży jest podstawą w koncernie. Składa się z prognozowania popytu, planowania popytu i planowania w całym łańcuchu logistycznym. Ta ostatnia funkcja (supply chain planning) polega na dostosowywaniu popytu do mocy produkcyjnych i zarządzaniu zapasami wyrobów gotowych w łańcuchu logistycznym. Funkcje planistyczne mógłby obsłużyć system i2 lub mySAPcom, lecz jest to szalenie kosztowna inwestycja (ok. 4 mln USD), dlatego zastosowanie go Polsce na razie odłożono.

Harmonogramowanie produkcji zaś odbywa się lokalnie w konkretnych fabrykach. W Polsce zastosowaliśmy metodę kanbanu, czyli "ciągnienia" produkcji. Z grubsza polega to na tym, że zapotrzebowanie na surowce czy podzespoły trafia do magazynu dopiero wtedy, gdy jest rzeczywistym zapotrzebowaniem na linii produkcyjnej, a nie tylko wynika z planów. Jest to mechanizm odwrotny do MRP II, gdzie produkcja jest "pchana" przez plan. W Thomsonie w Polsce nie używa się MRP II do harmonogramowania produkcji (system MRP II jest stosowany od 1996 r. do planowania zakupów).

Mechanizm kanbanu jest skutecz- nym sposobem harmonogramowania, ponieważ plan produkcji w praktyce nigdy nie zgadza się z planem sprzedaży, zawsze są problemy w komunikacji między działami sprzedaży a działami produkcyjnymi, zawsze są czynione zakusy, aby wydłużyć partie itd. Trudniej zatem osiągnąć zgodność między planem sprzedaży i terminami uzgodnionymi z klientem a produkcją. A jeśli nie kontroluje tego mechanizm MRP II, to ta komunikacja jest jeszcze trudniejsza.

W harmonogramowaniu produkcji rozwiązania informatyczne nie są konieczne, znacznie bardziej sprawdzają się karty kanban i widoczne dla wszystkich korkowe tablice, na których zmiany można nanosić z godziny na godzinę. Takie rozwiązanie pobudza zachowania bardziej angażujące ludzi i wzmacniające ich odpowiedzialność. Generalnie chodzi o zarządzanie bardziej nastawione na oddziaływanie na pracowników, a systemy komputerowe do tego się nie nadają, choć świetnie kwalifikują się do liczenia, np. do zarządzania zapasami w łańcuchu logistycznym. Największy skok terminowości dostaw po wdrożeniu kanban przypisujemy właśnie lepszej komunikacji, w następnej kolejności poprawie dokładności produkcji i planu, a dalszy wzrost wynika z mniejszej liczy odpadów, optymalnej wielkości partii itd.

W naszym systemie zarządzania zapasami wyrobów gotowych ogromną rolę odgrywa podział produktów na kategorie: na produkty, które mają wielu klientów, duży udział w naszej sprzedaży, małe ryzyko zalegania; na produkty, które mają jednego lub dwóch klientów, ale ciągle duży udział w sprzedaży; wreszcie na produkty na zamówienie. Cała sztuka polega nie tyle na wielkości zapasów, ile na właściwych proporcjach poszczególnych kategorii produktów w magazynach. Raz na pół roku definiuje się te kategorie i - uwzględniając sezonowość - tworzy zapasy.

--------------------------------------------------------------------------------

Andrzej Galik jest dyrektorem informatyki, a Krzysztof Żukowski dyrektorem zarządzającym łańcuchem dostaw w Thomson Polkolor w Piasecznie.