Tylko 2,8% środków pochodzących z Funduszu PHARE dla Polski przeznaczono na realizację zadań związanych z technikami informacyjnymi. Wydano je głównie na zakup sprzętu komputerowego i oprogramowania.

W latach 1996-2001 nasz kraj otrzymał w ramach pomocy z Unii Europejskiej 1,1 mld euro. Z tego zaledwie 30 mln euro przeznaczono na wyposażenie polskich instytucji, urzędów i służb publicznych w komputery, programy i urządzenia komputerowe oraz urządzenia teleinformatyczne. Otrzymały je m.in. Ministerstwo Finansów, NBP, Straż Graniczna, Inspektorat Nadzoru Weterynaryjnego, urzędy skarbowe, Komenda Główna Policji, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Kwotą 108 tys. euro wsparto budowę Miejskiej Sieci Komputerowej LODMAN w Łodzi.

Ograniczenia w wydatkach na projekty informatyczne i telekomunikacyjne wynikały w dużej mierze ze specyfiki programu. Pieniądze z PHARE były przeznaczone głównie na wspieranie przygotowania Polski do członkostwa w Unii Europejskiej. Duży nacisk położono na dostosowanie polskich struktur instytucjonalnych do unijnych norm i standardów.

W najbliższych latach udział zadań związanych z rozwojem społeczeństwa informacyjnego ma zostać zwiększony. Nasz kraj otrzyma m.in. środki na tworzenie systemu informacji statystycznej, zintegrowanego systemu katastralnego i sys- temu integracji podatkowej oraz budowę społeczeństwa obywatelskiego, które jest niezbędnym warunkiem powstania społeczeństwa informacyjnego.

Tylko inwestycje

Od tego roku Polska może korzystać także z dwóch innych programów pomocowych - SAPARD (Special Accesion Programme for Agriculture and Rural Development) oraz ISPA (Instrument for Structural Policies for Pre-Accesion).

Celem pierwszego jest wspieranie przedsięwzięć, związanych z rozwojem rolnictwa i obszarów wiejskich. Przewidziane są specjalne środki na rozwój infrastruktury technicznej oraz tworzenie warunków sprzyja- jących podejmowaniu pozarolniczej działalności gospodarczej. Polska ma otrzymywać ok. 170 mln euro rocznie do 2006 r.

Niestety, w programie ISPA nie przewidziano finansowa- nia wydzielonych projektów, związanych z zastosowaniem technik informacyjnych. Jego przeznaczeniem jest wspiera- nie projektów inwestycyjnych z zakresu ochrony środowiska i transportu. Dofinansowywane są wyłącznie duże inwestycje o wartości ponad 5 mln euro. Wydatki na technikę kompu- terową są uznawane jedynie w sytuacji, gdy stanowi ona in-tegralny element wyposażenia technicznego oczyszczalni ścieków, składowisk odpadów czy systemów kanalizacyjnych lub w niepodważalny sposób decyduje o poprawie bezpieczeństwa ruchu.

Polak, Węgier...

Nasz kraj otrzymuje bezzwrotną pomoc z Unii Europejskiej od 1990 r. W 1989 r. zapadła decyzja o uruchomieniu specjalnego funduszu zarządzanego przez Komisję Europejską, którego celem miała być pomoc Polsce i Węgrom w przeprowadzeniu zmian politycznych i gospodarczych. Program otrzymał nazwę Poland and Hungary: Assistance for Restructuring their Economies (PHARE). W następnych latach krąg jego adresatów rozszerzał się o kolejne kraje Europy Środkowej i Wschodniej. Obecnie korzysta z niego dziesięć państw kandydujących (Bułgaria, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Węgry) oraz Albania, Macedonia, Bośnia i Hercegowina. Zmieniły się także jego cele. W krajach kandydujących ma on wspierać działania przygotowujące do członkostwa w Unii Europejskiej, a w innych - wspomagać procesy transformacji politycznej i ekonomicznej.

W latach 1990-1999 środki pomo- cowe PHARE dla wszystkich krajów wyniosły 10,31 mld euro, z tego Pol- ska otrzymała ponad 2 mld. W latach 2000-2006 kraje kandydujące mają otrzymywać 1,04 mld euro rocznie. Polska może liczyć na 400-450 mln rocznie. Zgodnie z założeniami Komisji Europejskiej 70% środków ma być przeznaczanych na projekty inwestycyj- ne, a 30% dotyczyć rozwoju instytucjonalnego.

Telekomunikacja bez ryzyka

Rozwój rynku telekomunikacyjnego w państwach członkowskich Unii Europejskiej wspierany jest przez istniejący od 1997 r. program TenTelecom. Ma on zmniejszać ryzyko związane z wdrażaniem nowych usług i aplikacji.

Dofinansowanie jest przyznawane na realizację nowatorskich, pilotażowych rozwiązań, które nie gwarantują szybkiego sukcesu komercyjnego, ale mogą przyczynić się do rozwoju nowych technologii i ich zastosowań. Pomoc jest skierowana przede wszystkim w stronę sektora usług publicznych. Program ma zapobiegać tworzeniu się "cyfrowego podziału" na tych, którzy mają dostęp do informacji, i tych, którzy są go pozbawieni.