Na korytarzu biurowca stoi grupka osób płci obojga. Podchodzi do nich znajomy mężczyzna. Jakby chwila wahania i zaczyna się witać, podając rękę tylko mężczyznom. Panie wydają się być z lekka może zażenowane, ale spolegliwie przystają na ignorujący je rytuał powitalny. Czyż nie jest to typowy obrazek wzięty jako żywo z naszej codzienności? Powiem tylko tyle, że panie są same sobie winne takiego traktowania, gdyż brak im dobrego wychowania.

W naszym kraju kobiety mają wpływ na wiele spraw, a w szczególności, w przypadkach jak opisany wyżej, to ich powinnością jest wykonanie pierwszego ruchu i podanie ręki do powitania. Mężczyzna wymuszając ten gest jest, delikatnie ujmując, nieokrzesany. Tyle mówią staroświeckie (w dobrym znaczeniu tego słowa) zasady współżycia towarzyskiego. Niedawno u mnie w pracy odbyła się właśnie krótka wymiana poglądów na ten temat. Jedna z pań pominięta w łańcuszku uścisku ręki, zapytała, dlaczego mężczyźni witają się zawsze tylko ze sobą. Była zdziwiona, dowiadując się jakie prawidła w tej kwestii obowiązują od dawien dawna. Gdy dociekać zaczęła następnie, kto zasady te wpaja ludziom, rzekłem bez ogródek, że dobre wychowanie wynosi się przede wszystkim z domu. Po czasie, analizując swoją wypowiedź, skonstatowałem, że mogła poczuć się urażona. W końcu nie jej wina, że nie zadbano o jej obycie. Z drugiej strony patrząc, nie widzę powodu, aby ukrywać prawdę i nie wyrażać swego zdania tylko dlatego, aby kogoś nie urazić.

Dawniej usilnie pracowano nad młodzieżą z dobrych domów, aby błyszczała ogładą wśród towarzystwa. Tym między innymi różniły się stany wyższe od niższych. Dzisiaj wszystko się przemieszało, a kulturę osobistą coraz powszechniej mierzy się grubością portfela. Przedstawiciele mniejszościowej frakcji o nienagannych manierach przemykają chyłkiem pomiędzy siarczyście klnącymi osobnikami, których szczytowym osiągnięciem kultury jest niespluwanie na podłogę w barze piwnym. Niegdyś arystokrata wstydził się używać niestosownych słów, jak też wykazywania oznak grubiaństwa. Kultura osobista jest przekazywana wraz z genami - jak ktoś w formie anegdoty dowodził na genealogicznej grupie dyskusyjnej - bo od niepamiętnych czasów arystokracja od pospólstwa, zwanego chamstwem, wyodrębniała się wyszukaną mową, które to cechy skutkiem dziedziczenia zagnieździły się na stałe w następnych pokoleniach. Wywody te można traktować z przymrużeniem oka, niemniej chyba coś jest na rzeczy.

Kultura osobista to nie tylko nienaganne maniery, ale również wysoki poziom edukacji ogólnej i kunsztowny rozum, czyli logika i dyscyplina umysłowa. Żadnego z tych atrybutów nie gwarantuje dzisiaj w wydaniu masowym szkolnictwo podstawowe i wyższe, zarówno państwowe, jak i prywatne. Śmiem twierdzić, że przed wiekami było z tym znacznie lepiej, chociaż bardzo elitarnie. Obecnie nacisk położony jest na ilość przekazywanej wiedzy, a nie na kształtowanie giętkiego umysłu. Dostarcza się nam mnóstwa informacji, z którymi nie bardzo wiadomo co począć i jaka może być korzyść z ich przyswojenia. Ludzie wiedzą, jak postępować z komputerem czy innym urządzeniem współczesnej techniki, zatracając z wolna umiejętność postępowania wobec siebie. Chociaż nie powinno mieć to związku, to jednak kultura cyfrowa wypiera w szybkim tempie dotychczasową kulturę bycia. I może już żadne reguły nie będą ważne, z wyjątkiem znajomości zasad posługiwania się technologią cyfrową.