Unijny interfejs

Wbrew pozorom nie można oddzielić procesu integracji europejskiej od tworzenia nowoczesnych systemów teleinformatycznych dla administracji publicznej. Przed 2004 r. - coraz bardziej prawdopodobnym terminem naszego przystąpienia do UE - musimy włączyć się do prac nad systemem wymiany danych między administracjami (IDA), zakończyć implementację Systemu Informacji Schengen oraz systemu monitoringu kontroli finansowej funduszy strukturalnych, nie mówiąc już o systemie IACS, zarządzającym dopłatami bezpośrednimi do rolnictwa.

Wbrew pozorom nie można oddzielić procesu integracji europejskiej od tworzenia nowoczesnych systemów teleinformatycznych dla administracji publicznej. Przed 2004 r. - coraz bardziej prawdopodobnym terminem naszego przystąpienia do UE - musimy włączyć się do prac nad systemem wymiany danych między administracjami (IDA), zakończyć implementację Systemu Informacji Schengen oraz systemu monitoringu kontroli finansowej funduszy strukturalnych, nie mówiąc już o systemie IACS, zarządzającym dopłatami bezpośrednimi do rolnictwa.

W 1995 r. po długich przygotowaniach organizacyjnych i legislacyjnych rozpoczął się projekt IDA Interchange of Data between Administrations (wymiana danych pomiędzy administracjami). "Służy on koordynacji i wspieraniu działań w obrębie systemów teleinformatycznych, tworzonych w administracjach krajów członkowskich oraz instytucjach UE" - mówi Włodzimierz Marciński, radca w Przedstawicielstwie RP przy Unii Europejskiej w Brukseli.

Program wspierał m.in. wprowadzenie poczty elektronicznej (z wykorzystaniem standardu x.400), usprawnienie zarządzania i wymiany oficjalnych dokumentów oraz wdrożenia projektów sektorowych: cła i podatki, rybołówstwo, rolnictwo, opieka społeczna, zamówienia publiczne, ochrona zdrowia, statystyka, polityka handlowa, kultura.

Z perspektywy za sukces tego programu należy uznać ustalanie wspólnych zasad wykorzystywanej architektury telekomunikacyjnej przy współpracy wszystkich zainteresowanych, zarówno przedstawicieli administracji publicznej, jak i operatorów sieci, dostawców usług i przemysłu.

"Na finansowanie programu IDA w latach 1995-1996 przeznaczono kwotę 60 mln euro, nie wliczając w to kwot partycypacji krajów członkowskich w projektach sektorowych. W realizacji programu IDA, odpowiedzialną za niego Komisję Europejską wspiera specjalnie powołany komitet, w którego skład wchodzą przedstawiciele wszystkich krajów członkowskich" - wyjaśnia Włodzimierz Marciński.

Pod koniec lat 90. UE zmodyfikowała zasady funkcjonowania programu IDA. Wskazano na konieczność sprawiedliwego podziału kosztów pomiędzy kraje członkowskie oraz Wspólnotę, a także na konieczność unikania zbędnego dublowania zasobów. Zalecono, aby kraje członkowskie pokrywały we własnym zakresie koszty implementacji programu IDA stosownie do stopnia ich zaangażowania. Nowa decyzja, ustanawiająca program IDA II, postawiła za cel krajom UE stworzenie sprawnej, inter- operatywnej, transeuropejskiej telematycznej sieci między administracjami krajów członkowskich, zarówno na poziomie narodowym, jak i regionalnym, a także na potrzeby instytucji wspólnotowych, umożliwiających sprawną, efektywną i bezpieczną wymianę danych. "Na działania w latach 2002-2004 w obszarze projektów wspólnego przezna- czenia (projects of common interest) przyznano 38,5 mln euro" - twierdzi Wło-dzimierz Marciński. - "Zaś 33,1 mln euro zostanie przeznaczone na działania dotyczące interoperatywności oraz dostęp do transeuropejskiej sieci (Eurodomeny)". Systemami informacyjnymi, powstałymi w ramach IDA, są m.in. Farm Accountancy Data Network (RICA/FADM) i TachoNet.

RICA/FADM to sieć rachunkowości rolnej, która wspomaga jedno z zadań wspólnej polityki rolnej krajów UE, którym jest gromadzenie danych o wielkości zasiewów, dopłatach bezpośrednich, dopłatach do produkcji rolnej itp. System zapewnia zbieranie danych z ponad 4 mln gospodarstw wiejskich w krajach 15., przeciętnie ok. 1000 informacji z jed- nego gospodarstwa rocznie. Bazuje na informacjach z krajowych systemów zarządzania i kontroli w rolnictwie (IACS).

TachoNet jest zaś systemem wymiany informacji między administracjami odpowiedzialnymi za wydawanie kart elektronicznych kontroli przestrzegania czasu jazdy i postojów kierowców zawodowych. "Takich systemów w ramach IDA są dziesiątki" - mówi Borys Czerniejewski, ekspert ICT z firmy Infovide. "Jeśli przystąpimy do tego programu, uzyskamy dostęp do baz danych, opartych na ustandaryzowanej infrastrukturze teleinformatycznej. Spójność wymiany danych zapewnia metajęzyk XML, który UE przyjmuje jako standard dla europejskiej administracji publicznej. Słowem, urzędnikom łatwiej będzie prowadzić sprawozdawczość i zdobywać infor- macje". Zdaniem Włodzimierza Marcińskiego, udział w programie pozwoli Polsce na wchodzenie w struktury zarządzania projektami, poznanie metodologii, narzędzi, wskaże drogę inte-growania systemów polskich i unijnych. To dopiero początek drogi, której marszruta powinna być dobrze skoor- dynowana.

Na razie trwają negocjacje o przystąpieniu Polski do IDA. Odpowiada za nie Andrzej Barcikowski, podsekretarz stanu w MSWiA.

System Informacyjny Schengen

O ile IDA zapewnia dostęp do wiedzy i usprawnia wymianę informacji, o tyle System Informacyjny Schengen (SIS) ma charakter strategiczny dla naszego członkostwa w UE.

W wyniku przystąpienia Polski do UE część naszych granic stanie się granicami zewnętrznymi Unii, a część jej granicami wewnętrznymi. W obu przypadkach Polska będzie dostosowywała swoje prawodawstwo oraz praktykę działań wewnętrznych do norm obowiązujących w Unii. Podstawowym celem działań podejmowanych w tej dziedzinie jest zwalczanie nielegalnej imigracji, zorganizowanej przestępczości (m.in. przemytu narkotyków i towarów, w tym handlu kradzionymi samochodami) oraz terroryzmu.

W ramach implementacji porozumienia z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 r. o stopniowym zaniechaniu kontroli granicznej wewnątrz UE stworzono Schengen Information System (System Informacyjny Schengen). System ten zawiera dane osobowe osób, wobec których wydano nakazy zatrzymania, lub osób, nie będących obywatelami danego kraju, a którym odmówiono prawa pobytu. Informacje z SIS są wykorzystywane w punktach kontrolnych na zewnętrznych granicach obszaru Schengen. SIS może zawierać następujące dane osobowe: imię, nazwisko, ewentualnie pseudonimy, stałe cechy wyglądu zewnętrznego, inicjał drugiego imienia, miejsce i datę urodzenia, płeć, narodowość, oznaczenie "uzbrojony", "groźny", powód wpisania do SIS oraz jakie kroki należy przedsięwziąć wo-bec danej osoby. W ramach traktatu z Schengen istnieją dwa zestawy reguł dotyczących przetwarzania danych osobowych. Pierwszy dotyczy danych osobowych przetwarzanych w SIS, drugi, danych osobowych przetwarzanych w ramach współpracy policji i wymiaru sprawiedliwości z krajów objętych obszarem Schengen. Specjalny organ kontroluje przetwarzanie danych osobowych w tym obszarze, a instytucje w poszczególnych krajach są kontrolowane przez krajowe organy ds. ochrony danych osobowych. Również krajowe organy ds. ochrony danych osobowych rozpatrują wszelkie skargi.

Rząd Polski jeszcze w latach 90. powołał Międzyresortowy Zespół ds. Przygotowania Organów Administracji Rządowej do współpracy z SIS. Przykładowo, MSZ jest zobowiązane do opracowania kolejnych modułów systemu Konsulat: moduł paszportowy, prawny itd.

Pieniądze

Środki na System Informacyjny Schengen pochodzą w znacznym stopniu z funduszy przedakcesyjnych PHARE. W ramach projektu Infrastruktura na wschodniej granicy Polski i zarządzanie granicą wschodnią zakupiono m.in. systemy przesyłania danych i sprzętu w celu usprawnienia łączności pomiędzy siłami bezpieczeństwa nad wschodnią granicą.

Obecnie samorządy mogą korzys- tać z funduszy ISPA - przeznaczonych na ochronę środowiska, zaś w 2003 r. wreszcie wystartuje program SAPARD - pomoc dla rolnictwa. Po przystąpieniu Polski do UE, możemy liczyć na wielomiliardowe fundusze strukturalne. Ale uwaga! "Bez systemu zarządzania i monitorowania środkami pomocowymi nie otrzymamy złamanego grosza" - przestrzega Borys Czerniejewski.

Kiedy Ministerstwo Finansów przystąpi do stworzenia takiego systemu?

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200