Napster i koledzy

Amerykańskie sądy a to zabraniają, a to znowu zezwalają Napsterowi działać. Internauci przejmują się tym mniej lub bardziej, bo serwisów oferujących "wymianę" plików MP3, jak zwykło się szumnie nazywać ściąganie ich z komputerów rozproszonych po świecie, jest już bardzo dużo.

Amerykańskie sądy a to zabraniają, a to znowu zezwalają Napsterowi działać. Internauci przejmują się tym mniej lub bardziej, bo serwisów oferujących "wymianę" plików MP3, jak zwykło się szumnie nazywać ściąganie ich z komputerów rozproszonych po świecie, jest już bardzo dużo. Na rynku trwa emocjonująca przepychanka między internetową społecznością a wielkimi wytwórniami płytowymi. Argumenty internetowej społeczności są proste: każdy ma prawo pożyczać nagrania. Argumenty firm płytowych też - ludzie słuchają, a nam ani artystom nikt nie płaci.

Szczerze mówiąc myślę, że przyczyna, która każe rozmaitym Sony Music i EMI zwalczać Napstera i kolegów, leży gdzie indziej. Otóż w ciągu ostatnich dziesięciu, może dwudziestu lat dokonała się konsolidacja rynku wydawców muzyki. Zostało dosłownie kilka wielkich wytwórni płytowych, które są związane z dużymi koncernami medialnymi, takimi jak Time Warner czy Bertelsmann.

Biznes kręci się następująco: menedżer pewnej wytwórni uznaje, że dany wykonawca rokuje nadzieje na jakieś pieniądze. Wytwórnia podpisuje z nim kontrakt, w którym wykonawca zrzeka się na rzecz wytwórni nie tylko prawa do swoich dzieł, ale także prawa do twarzy, nazwiska, wypowiedzi, czasu wolnego, ubrania itd. Niektórzy nawet nie mogą jeść, co im się podoba, bo w kontrakcie mają klauzulę, że ich tusza nie może przekroczyć wskazanej wielkości. Nadaje także wykonawcy charakter sceniczny, który musi być związany z typem muzyki: jeżeli zamiast piosenkarki widać plastikową lalkę Barbie, znaczy to, że mamy do czynienia z muzyką dance; jeżeli ktoś pojawia się w okularach, to ani chybi intelektualista i będzie śpiewał tzw. piosenki z tekstem. Potem firma organizuje wywiady, sesje fotograficzne, upiększa biografie i kręci teledyski, które następnie nieprzerwanie emituje MTV i Viva. W pismach dla nastolatków ukazują się obszerne artykuły bogato ilustrowane ładnymi zdjęciami. Ach, byłbym zapomniał, organizuje się też nagranie płyty, w razie potrzeby zapewniając zawodowych śpiewaków i instrumentalistów, którzy za parę groszy wykonają co trudniejsze kawałki zamiast artysty. I po krótkim czasie za jedyne 54,99 zł (promocja!) można nabyć nową płytę, która niczym nie różni się od dziesiątek innych, które leżą na półce obok.

Tak wylansowano setki, jeśli nie tysiące wykonawców. Fakt, że blamaż Enrique Iglesiasa w Warszawie nie zaszkodził jego karierze, świadczy o tym, że koncerny fonograficzne przyzwyczaiły się już do tego, iż ludziom można sprzedać wszystko, byle w ładnym opakowaniu.

Tymczasem Internet pozwala ludziom wybierać to, czego rzeczywiście chcą posłuchać. Jeżeli komuś podoba się nagranie, może je zatrzymać, jeżeli nie, po prostu je usuwa. Nie musi kupować płyty, jeżeli podoba mu się jedna piosenka, a poprzez zakup płyty nie musi finansować okładki, wywiadów w Bravo Girl, sesji fotograficznej w Vogue i teledysków w Vivie.

Oznacza to, że o powodzeniu artysty decydują słuchacze, a nie typek z koncernu fonograficznego, który kwalifikuje go do całej maszynerii opisanej powyżej. I tego właśnie firmy płytowe nie mogą ścierpieć. Gdyby choć ułamek tych pieniędzy i tej energii, którą dziś poświęcają na zwalczanie Napstera i kolegów, poświęciły na opracowanie technologii zabezpieczania zapisu cyfrowego, już dawno słuchacze mogliby płacić artystom za piosenki, których słuchają.

Trudno się dziwić koncernom, bo walczą o przeżycie. Smutne jest tylko to, że walka z Napsterem i kolegami odbywa się pod szumnymi hasłami gwarancji własności intelektualnej i przy udziale naiwnych artystów.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200