Analityka w nowych obszarach biznesu

Systemy analityki biznesowej potrafią śledzić coraz więcej aspektów działalności firmy. Kojarzą rozrzucone dane, tworząc spójny obraz tego, co dzieje się w przedsiębiorstwie i w jego otoczeniu. W ten sposób powstają raporty, które pozwalają błyskawicznie reagować na zmiany na rynku i utrzymać przewagę nad konkurencją.

Analityka biznesowa pozostaje w centrum zainteresowania osób odpowiedzialnych za funkcjonowanie systemów IT w firmach z całego świata. Z badań Gartnera wynika, że narzędzia ułatwiające przetwarzanie i dostęp do informacji oraz podnoszenie efektywności procesów biznesowych znajdują się na szczycie priorytetów w planowanych na 2012 inwestycjach IT. Zainteresowanie systemami klasy Business Intelligence deklarują władze większości firm. Według analityków Gartnera, w 2012 wartość segmentu branży IT wzrośnie o niemal 8%.

Rozwiązania BI są łączone z innymi narzędziami wspierającymi procesy decyzyjne. Eksperci twierdzą, że jedno na siedem zrealizowanych w br. wdrożeń oprogramowania BI będzie zintegrowane z systemami wspierającymi pracę zespołową i narzędziami opartymi na sieciach społecznościowych. Kompleksowe rozwiązania mają przynosić usprawnienia w procesach podejmowania decyzji. Systemy BI są uzupełniane o rozwiązania wspierające optymalizację procesów biznesowych.

Z badania IBM wynika, że analityka biznesowa zajmuje wysokie miejsce wśród projektów inwestycyjnych planowanych przez polskich CIO. Skąd taka popularność rozwiązań analityczno-raportujących? Według ekspertów, posiadanie i sprawne użytkowanie takich narzędzi stanowi o pozycji rynkowej firmy.

Szybciej i sprawniej

Obecnie decyzje muszą być podejmowane szybciej i na bazie większego zakresu informacji. Kluczową wartością jest już nie tyle sam dostęp do informacji, ile zakres, kontekst i pomysł na jej wykorzystanie, w celu zdobycia uznania klientów czy osiągnięcia przewagi konkurencyjnej.

Dążenie do podnoszenia efektywności sprawia, że procesy muszą przebiegać szybciej, a decyzje zapadać w krótszym czasie. Optymalizowane są także działania zarządu. W niektórych branżach nawet kilka minut różnicy może decydować o wykorzystaniu szansy lub powodzeniu projektu. Na znaczeniu zyskują narzędzia pozwalające skutecznie zarządzać ryzykiem. Wszystko to powoduje, że kończą się możliwości tradycyjnych metod zarządzania biznesowego.

Więcej danych, lepszy obraz

BI w teorii i w praktyce

Mimo rosnącej popularności, rozwiązania klasy BI często pozostają systemami dostarczającymi wielu potencjalnie przydatnych informacji, które jednak w praktyce są rzadko brane pod uwagę w procesach podejmowania decyzji. Analizy przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych pokazują, że w dwóch na trzy firmy wyniki analiz biznesowych mają niewielki wpływ na działalność. W co piątej firmie poczynione inwestycje w rozwiązania z analityki biznesowej nie przekładają się na prowadzoną działalność. Mimo posiadania narzędzi IT ułatwiających tworzenie wielowymiarowych analiz i rozbudowanych raportów, w wielu organizacjach gros działań związanych z obróbką informacji biznesowych jest realizowane w sposób ręczny. Z badania przeprowadzonego na zlecenie firmy Tableau Software wynika, że w większych firmach zespół specjalistów zajmujących się ręczną obróbką danych liczy średnio siedem osób. Ich rolę w dużej mierze mogłyby przejąć narzędzia IT. Analitycy podkreślają, że skuteczne wdrożenie narzędzi analityki biznesowej wymaga zmian w sposobie organizacji procesów biznesowych.

Przetwarzanie danych z różnych źródeł pozwala na uzyskanie szerszego obrazu organizacji. Dostępna w wielu nowych systemach BI możliwość swobodnego drążenia danych z poziomu interfejsu aplikacji otwiera drogę do poznania łańcuchów przyczynowo-skutkowych warunkujących zjawiska w otoczeniu organizacji lub w jej wnętrzu. Dotyczy to ogólnego obrazu organizacji i szczegółów funkcjonowania wybranych obszarów biznesu. "Najbardziej typowe obszary, których sięgają narzędzia klasy BI, to najróżniejszego rodzaju raportowanie, rachunkowość zarządcza i sprawozdawczość obligatoryjna. Powszechne są rozwiązania pozwalające na mierzenie efektywności sieci sprzedaży. W przypadku oceny rentowności w odniesieniu do pojedynczych klientów i produktów, gdzie konieczna jest integracja i analiza dużej ilości informacji, rozwiązania BI stają się naturalnym uzupełnieniem systemów księgowych. Dają niedostępny w inny sposób obraz funkcjonowania kosztów w ujęciu zarządczym" - mówi Adam Bartos, dyrektor ds. technologii w SAS Institute Polska. Według niego, najbardziej rozbudowane silniki analityczne są wykorzystywane do analizy danych księgowych w sektorze bankowości. Nie brakuje jednak zastosowań dla zaawansowanej analityki w branżach telekomunikacyjnej, ubezpieczeniowej czy utilities.

Kluczowa jest możliwość prowadzenia analizy ciągów zdarzeń biznesowych w sposób zautomatyzowany. Systemy złożonego przetwarzania zdarzeń umożliwiają automatyzację działań związanych z wczesnym wykrywaniem odchyleń, trendów, wzorców zależności. Tak przetworzone informacje mogą być wykorzystywane w celach prognostycznych.

Stosowane przez instytucje finansowe rozwiązania znajdują użytek w innych branżach. Mechanizmy złożonego przetwarzania sprawdzają się jako wsparcie dla działań zarządu, sprzedaży, marketingu. "Z definicji koncepcji BI wynika, że korzyści z narzędzi analitycznych możemy czerpać w każdym obszarze biznesu. Celem jest poprawa efektywności organizacji w wyniku trafnych decyzji podejmowanych na podstawie informacji pozyskanych za pomocą narzędzi analitycznych" - uważa Marek Grzebyk, dyrektor zarządzający Hogart Business Intelligence.

Poziom strategiczny, ale i operacyjny

Systemy analityki biznesowej stają się jednym z głównych narzędzi wykorzystywanych z rozwiązaniami klasy ERP. Zależność jest prosta: systemy wspierające kluczowe procesy biznesowe ułatwiają gromadzenie informacji na temat działania organizacji, a rozwiązania analityczne sprawdzają się w roli głównych narzędzi informowania kierownictwa. Mechanizmy BI są zaprzęgane do działań związanych z oceną zjawisk rynkowych. "Ewidentnie następuje przejście z rozwiązań BI na poziomie strategicznym do poziomu operacyjnego. W efekcie systemy analityki biznesowej stają się narzędziem codziennej pracy wielu osób" - mówi Adam Bartos. Potwierdzają to wnioski z badań firmy Gartner. Według analityków, rynek narzędzi BI wspierających biznes na poziomie operacyjnym rozwija się w tempie niemal o 50% większym niż segment klasycznych rozwiązań analitycznych.

Zaawansowana analityka jest wykorzystywana w marketingu i zarządzaniu relacjami z klientami. Popularność zyskują narzędzia, które pozwalają zmniejszyć ryzyko zawarcia niekorzystnej umowy sprzedażowej. W marketingu rozwój systemów BI podąża za strategiami zmierzającymi w kierunku marketingu sterowanego zdarzeniowo. "Działania promocyjne coraz częściej podejmowane są w odpowiedzi na zdarzenie, sygnał docierający bezpośrednio od klienta. Podstawą decyzji stają się przetwarzane na bieżąco informacje o danych historycznych, a także aktualnych zachowaniach konsumentów. Załóżmy, że w branży bankowej dysponujemy informacją, że klient korzystający z bankomatu wypłaca większą ilość gotówki, mimo że nie ma tego w zwyczaju. Może potrzebuje pożyczki? Zbliżamy się tu do systemów, które w inteligentny sposób reagują na zachowanie konsumentów" - twierdzi Adam Bartos.

Rozwiązania muszą charakteryzować się dużą szybkością działania. Często w momencie reakcji na zdarzenie nie są niezbędne zaawansowane algorytmy analityczne ani przetwarzanie rozbudowanych zbiorów danych. "Wiedza na temat zachowania konsumentów w mediach społecznościowych może pomóc w bardziej precyzyjnym kierowaniu kampanii reklamowych i promocyjnych, szybszym badaniu popytu czy testowaniu nowych produktów lub usług, wreszcie, wiedza zgromadzona w tego typu analizach może pomóc w identyfikacji nowych nisz rynkowych czy rozwijaniu sprzedaży wiązanej" - uważa Łukasz Białek, konsultant systemów BI w Business Partners eXcellence. Głównymi odbiorcami analiz zachowania konsumentów w sieciach społecznościowych są osoby odpowiedzialne za projektowanie kampanii promocyjnych, zarządzanie produktami i usługami oraz sprzedaż. Według IBM, dane pochodzące z internetowych społeczności gromadzi w celach biznesowych jedynie co czwarta firma.

Przełom mentalny i technologiczny

O ile pod względem logiki systemowej rozwiązania klasy BI zmierzają w kierunku obsługi kolejnych obszarów biznesowych, o tyle w technologii są rozwijane pod kątem szybszego przetwarzania większych ilości danych. "Szybkość przetwarzania danych przekłada się bezpośrednio na jakość, zakres oraz zawartość merytoryczną możliwych do wykonania analiz. Im narzędzie jest bardziej wydajne, tym więcej danych, często pochodzących z większej liczby systemów, możemy analizować, i to na bardziej szczegółowym poziomie" - podkreśla Marek Grzebyk. Jego zdaniem, wydajny system analityczny pozytywnie wpływa na zaangażowanie załogi. "Czas odpowiedzi systemu liczony w dziesiątkach sekund lub minutach nie jest już akceptowany przez użytkowników. Słaba wydajność jest częstym powodem demotywacji użytkownika, co przekłada się na ograniczenie potencjału wdrożonego dużym nakładem sił i środków systemu" - uważa Marek Grzebyk.

W wydajności systemów analityki biznesowej przełomowe są mechanizmy pozwalające na przetwarzanie dużych wolumenów danych w pamięci operacyjnej. Dzięki wyeliminowaniu opóźnień wynikających z zastosowania nośników danych w postaci dysków twardych i optymalizacjom algorytmów przetwarzania możliwe jest wielokrotne skrócenie obliczeń. Nieraz informacje mogą być przetwarzane nawet setki razy szybciej. "Nadal jednak kluczowe znaczenie ma sens, a więc i kompleksowość analiz. Nawet szybki dostęp do byle jakiej informacji nie przyniesie efektów" - mówi Adam Bartos.

Informacja kompletna i pod ręką

Zmiany technologiczne przekładają się na ograniczenie kosztów inwestycji w zakup rozwiązania BI. Przy mniej rozległych wdrożeniach nie jest konieczne budowanie odrębnej hurtowni danych. To przekłada się na ograniczenie kosztów. Systemy analityki biznesowej są rozwijane w kierunku zapewnienia jak największych możliwości ich samodzielnego rozwoju przez użytkowników. Wsparcie konsultantów staje się konieczne tylko przy tworzeniu najbardziej rozbudowanych modeli i analiz. "Przez lata istniała spora grupa firm, które nie mogły sobie pozwolić na szerokie korzystanie z BI, ponieważ inwestycja przerastała ich możliwości budżetowe. Z tego samego powodu w przeszłości narzędzia do analizy biznesowej skupiały się głównie na obszarach strategicznych. Technologia in-memory i postępujące zmiany rynkowe zniosły barierę wejścia w rozwiązania BI, otwierając dostęp do znacznie szerszych możliwości wykorzystania analizy biznesowej w organizacji" - mówi Marek Grzebyk.

Zmiany technologiczne otwierają możliwość samodzielnego tworzenia niemal dowolnych, wielowymiarowych zestawień z graficznymi kokpitami menedżerskimi. To ogromne ułatwienia sprzyjające popularyzacji mechanizmów analityki biznesowej. Systemy BI stają się coraz bardziej elastyczne i wymagają mniejszej wiedzy specjalistycznej od użytkowników. "Elastyczność narzędzia jest bezpośrednio powiązania z korzyściami, które firma może czerpać z rozwiązania BI. Po pierwsze, ma ona proste przełożenie na początkowy koszt wdrożenia - bardziej elastyczne rozwiązania można wdrażać znacznie szybciej, przy dużo niższych kosztach i znacznie lepszym dopasowaniu do często zmieniających się wymagań odbiorców. To samo dotyczy kosztów rozwoju i utrzymania platformy BI w późniejszych etapach" - podkreśla Marek Grzebyk. Dostawcy narzędzi klasy BI chwalą się, że rozwiązania mogą być wykorzystywane także z poziomu urządzeń przenośnych. Działania mają ułatwiać dostęp do aktualnej informacji o dowolnym poziomie szczegółowości.

In-memory na topie

Zdaniem ekspertów firmy Gartner, rozwiązania pozwalające na przetwarzanie danych bezpośrednio w pamięci operacyjnej mają kluczowy wpływ na zmiany zachodzące na rynku rozwiązań analityczno-raportujących. Technologia in-memory pozwala na zwiększenie efektywności analiz, a z drugiej strony czyni mechanizmy typowe dla narzędzi BI bardziej dostępnymi. Analitycy podkreślają, że poziom dojrzałości narzędzi i ich popularność wywołały nieodwracalne zmiany. Obok obecnych na rynku rozwiązań, takich jak system QlikView, oparte na technologii in-memory rozwiązania analityczne zamierzają wprowadzić do oferty także dostawcy typowych rozwiązań BI - z firmami SAP, Oracle, Microsoft oraz IBM na czele. Podobne zapowiedzi padają z ust przedstawicieli znanej z wysoce zaawansowanych rozwiązań analitycznych firmy SAS Institute. Rosnące zainteresowanie przetwarzaniem danych bezpośrednio w pamięci operacyjnej ze strony dostawców ma przemawiać za znaczeniem tej technologii w kontekście przyszłości rynku rozwiązań BI.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200